CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, harcanan veya kullanılan su miktarının ölçülmesine yarayan ‘su ayak izi’ uygulamasını, soru önergesiyle TBMM gündemine taşıdı.
Önergeyi yanıtlayan Bakan Bekir Pakdemirli, Türkiye’nin yeraltı su rezervinin 18 milyar metreküp olduğunu ve ülkemizin su zengini ülkeler açısından 167 ülke arasında 28. Sırada yer aldığını belirtti.
Su üzerindeki kirliliği anlatan gri su ayak izinin evsel su ayak izinde yüzde 87 ve endüstriyel su ayak izinde yüzde 92 oranında olduğunu açıklayan Bakan Pakdemirli, nüfus artışının ve endüstriyel yoğunlaşmanın yüksek olduğu bölgelerde gri su ayak izi oranının artmasının beklendiğini ifade etti.
SU AYAK İZİ UYGULAMASI
Cumhuriyet Halk Partisi(CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, ülkemizin yer altı su rezervleri, su zengini ülkeler arasındaki sıralaması, su kullanımını ölçmeye yarayan su ayak izi uygulaması gibi konulara açıklık getirilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığına yazılı soru önergesi verdi.
YERALTI SU REZERVİMİZ NE KADAR?
Ömer Fethi Gürer, önergesinde şu sorulara yanıt istedi:
“Hâlihazırda kullanılabilir yeraltı suyu rezervimiz ne kadardır?
2010 yılına göre yeraltı suyu rezervimizde bir düşme söz konusu mudur?
Türkiye’nin, 2020 yılı su zengini ülkeler arasındaki sıralaması nedir?
Su ayak izi tatlı su kullanımının bir göstergesidir. Su ayak izinin yeşil, mavi ve gri olmak üzere 3 bileşeni vardır.
Yeşil ve mavi renkler su tüketimini, gri su ise su üzerindeki kirliliği anlatır. Mavi su ayak izi, gri su ayak izi ve yeşil su ayak izi ile ilgili bir yol haritası oluşturulmuş mudur?
Uygulama sonuçları öngörülen verilerle örtüşmekte midir?
2018 yılı ve 2020 yılı karşılaştırıldığında gri su ayak izi (atık su deşarjından gelen kirliliğin seyreltilmesi için gerekli su miktarı toplamı) değerinin değişme oranı nedir?
2020 yılında yapılan gıda ithalatı ile dış ayak izi (tüketilen, ithal ürünlerin üretimi için başka ülkelerde kullanılan su miktarı) kullanım miktarı nedir?
Türkiye’nin 2020 yılı Ulusal Ayak İzi hesaplaması ve haritasal açıklaması nedir?
Türkiye’de yetişen ürünler arasında mavi su ayak izi olan tarım ürünleri nelerdir?
2020 yılı tarımsal su ayak izinin; tahıl ürünleri ve yem bitkileri oranlan nedir?
Sanal su tüketimine göre tarım alanında yapılması planlanan düzenlemeler nelerdir?” Sorularını Bakan Pakdemirli’ye yöneltti.
13 MİLAR METREKÜPTEN, 18 MİLYAR METREKÜPE ÇIKTI
CHP Milletvekili Gürer’in önergesine yanıt veren Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, 2010 yılında 13.66 milyar metreküp olan yeraltı su rezervimizin 2020 yılında 18 milyar metreküpe çıktığını açıkladı. Gürer, kuraklık ile önemli ölçüde yeraltı sularına yöneliş olduğu bu dönemde yeraltı su varlığında artışın hangi bölgelerde ve hangi nedenlerle arttığının açıklanması gerektiğini belirtti. Su varlıkları da TÜİK emekli ve memur maaş artış dönemlerinde enflasyon hesaplaması gibi ince bir teknikle mi saptandığını da sorgulamak durumundayız” diye konuştu.
SU ZENGİNLİĞİ
Bakan Pakdemirli, Dünya Su Kaynakları Enstitüsü'nün 2015 yılında gerçekleştirdiği proje kapsamında, Türkiye’nin su stresi açısından dünyadaki diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, 2020 yılında 167 ülke arasından 28. sırada yer aldığını ifade etti.
GRİ SU AYAK İZİ ORANI YÜZDE 17
“Türkiye’nin Su Ayak İzi Raporu” sonuçlarına dair açıklamalarda da bulunan Bakan Pakdemirli, “ Türkiye’de üretimin su ayak izi yaklaşık 139,6 Milyar m3/yıl’dır. Türkiye’de üretimden kaynaklanan su ayak izinin %64’ü yeşil su ayak izidir; mavi su ayak izi %19 ve gri su ayak izi %17’dir. Tüketimden kaynaklanan su ayak izinin %66’sı yeşil su ayak izidir; mavi su ayak izi %17, aynı şekilde gri su ayak izi de %17’lik paya sahiptir” dedi.
BAKANLIĞIN PROJELERİ
İçme-kullanma suyu sektöründe, tarımsal sulamada ve endüstriyel su kullanımında, kayıpları azaltmak ve verimliliği artırmak için, dolayısıyla su ayak izini azaltmak için Bakanlığınca çeşitli projeler ve çalışmalar yürütüldüğünü belirten Bakan Pakdemirli, 3 Pilot Havzada Nehir Havza Yönetim Planı Kapsamında Ekonomik Analiz ve Su Verimliliği Çalışmaları İçin Teknik Yardım Projesi (3 NHYP)”, “Kullanılmış suların yeniden kullanılması projesi” ile alternatif su kaynakları geliştirme çalışmaları ve 3 NHYP projesi kapsamında seçilen 71 NACE tipi için Mevcut En İyi Teknikleri (MET) de içeren su verimliliğini artırmaya yönelik öneri planlarıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
EVSEL VE ENDÜTRİYEL ATIKTA
GRİ SU AYAK İZİ ORANI ÇOK YÜKSEK
Türkiye’de, evsel ve endüstriyel su ayak izlerinde gri su ayak izinin, sırasıyla %87 ve %92 gibi büyük oranlara sahip olduğuna işaret eden Bakan Pakdemirli, “Nüfus artışının ve endüstriyel yoğunlaşmanın yüksek olduğu bölgelerde gri su ayak izi oranının artması beklenmektedir. Yine, “gri su ayak izi”, konuyla ilgili tüm kurum ve kuruluşların işbirliği yapmasını gerektiren konulardan biri olup su ayak izine ilişkin verilerin güncellenmesi ve havza bazlı su ayak izi belirlenmesi Bakanlığımızca planlanan çalışmalar arasında yer almaktadır” dedi. CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer sürecin 19 yıldır planlanmamış olmasını anlaşılır bulmadığını ifade ederek, “Gri su ayak izi su kirliliğini ifade etmektedir. Bu bağlamda tarım alanlarına ulaşan su kaynaklarının korunması, suyun kirlenmesinin önlenmesi için bu alanda tutarlı ve sürekli takip şarttır” diye konuştu.
BTİKİSEL ÜRETİMDE SU KULLANIMI
Bitkisel üretim ve otlatma kategorilerinden oluşan tarım sektöründe yeşil su ayak izinin ön plana çıktığına işaret eden Bakan Pakdemirli, “ Endüstriyel ve evsel su kullanımı ise neredeyse tamamen gri su ayak izinden oluşur. Tüketimin su ayak izinde en büyük paya sahip olan tarım sektöründe %92’lik bölümü bitkisel üretim oluşturmaktadır. Burada, tahıllar %35’lik bir bölümü oluştururken, yem bitkileri %34 oran ile ikinci sıradadır” diye konuştu.
TAHIL VE ENDÜSTRİ BİTKİLERİDE SU KULLANIMI ÇOK YÜKSEK
Bakan Pakdemirli, CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in önergesine verdiği yanıtı şu açıklamalarıyla
sonlandırdı:
“Mavi su ayak izinde en büyük paya tahıllar ve endüstri bitkileri sahiptir. Bu durum endüstri
bitkilerinin mevcut su kaynaklarına daha fazla ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Yem bitkileri yağışlara ve dolayısıyla iklim değişkenliğine bağlıdır. Tahıllar ise her ikisine de ihtiyaç duymaktadır.
Bakanlığımız ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından birlikte yürütülen "Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi ve Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi" kapsamında 25 nehir havzasında Nitrata Hassas Bölgelerin (NHB) belirlenmesi ve bu bölgelerde sularda tarımsal faaliyetlerden kaynaklanan nitrat kirliliğinin önlenmesi için gerekli tedbirleri içeren Tarımsal Eylem Planlarının hazırlanması çalışmaları yürütülmektedir.
Nitrata Hassas Bölgelerin Belirlenmesi ve Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi ile tarımsal üretim açısından su ayak izinin azaltılmasına dolaylı yoldan hizmet eden modern sulama sistemlerinin kullanımı, analize dayalı gübreleme planının hazırlanması gibi çevre dostu tarımsal uygulama teknikleri ile su ve gübre uygulamalarının çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması ve önlenmesi hedeflenmiştir.”
