Tarihin İlk Kadın Valisi Niğde’de Yatıyor

Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad kızı olan Hüdavent Hatun’un Niğde Beyliği’nden sorumlu olarak görev yapması üzerine 1312 yılında inşa edilen türbesi 701 yıldır tarihe meydan okuyor…

KÜLTÜR 25.10.2013, 19:40 30.10.2013, 00:51
Tarihin İlk Kadın Valisi Niğde’de Yatıyor
 Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad kızı olan Hüdavent Hatun’un Niğde Beyliği’nden sorumlu olarak görev yapması üzerine 1312 yılında inşa edilen türbesi 701 yıldır tarihe meydan okuyor…


Haber- Kamera: Gökhan ÖZBEK

Niğde’de kendi adıyla anılan parkta yatmakta olan Hüdavent Hatun’un Dünya’nın ilk kadın valisi olarak tanınmaması Niğde Turizmi için büyük eksiklik görülüyor.

13. yüzyılda Avrupa ortaçağı yaşarken, Selçuklu hükümdarı 1. Alaeddin Keykubad’ın Anadolu’da mutlak hakimiyeti sağlamasından sonra, ileri derece ata binen, farsça, Arapça’ya hakimiyeti ile tanınan, devlet yönetiminde babasının yanından ayrılmayan Hüdavent Hatun’un dikkat çekmesi üzerine, babası tarafından önce Erzurum Beyliği’nde kardeşinin yanına en sonunda ise Niğde Sancağı’na Bey statüsü ile atanmasından sonra dünya tarihinin ilk kadın valisi göreve başladı.

Vefatından sonra Anadolu İlhanlı Devleti tarafından Niğde’deki mezarı türbe haline getirilirken, Niğde’nin turizmde tanıtım eksikliği halen devam ediyor.

Niğde’de Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Türbe, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad kızı olan Hüdavent Hatun adına -Anadolu’daki İlhanlı egemenliği sırasında-  1312 yılında yaptırılmıştır. 

Türbe yaklaşık 80cm. yüksekliğinde sekizgen tabanlı, taban ile gövde arası bir sıra mukarnas sıralı, sekizgen gövdeli ve on altıgen başlıklıdır.   

İki taraflı, üç basamaklı merdivenle ulaşılabilen giriş portali, Türbe’nin doğu cephesindedir. Kapının her iki yanında yer alan üzeri geometrik motiflerle süslü sütun ve başlığı yüksek kabartma olarak yapılmıştır. Aynı tipteki sütunlar gövdenin her köşesinde de yer alır. Üst kısımlarda sekizgen gövde dışa doğru kırıklık yaparak ikiye bölünmüş; böylece sekizgen plan on altıgene dönüştürülmüştür.   
Türbe’de yüksek ve alçak kabartma olarak yapılmış, arslan, çift başlı kartal, karışık varlıklar ve bitkisel motiflerin arasına gizlenmiş insan tasvirleri dikkati çekmektedir.   

Türbedeki dört arslan tasvirinden ikisi güneybatı cephesinde, yüksek kabartmalı, simetrik, arka ayakları üzerine oturur vaziyette; diğer ikisi ise batı cephesinde, alçak kabartmalı, birbirlerinin aksi yönde yürür durumdadır. 

Çift başlı kartal kabartması türbenin batı tarafında çatıya geçişi sağlayan tambur kısmındaki kemerli niş içine yapılmıştır. Kanat uçlarının ejder biçiminde olması tipik Selçuklu stili özelliğidir. 

Dört karışık varlık ise, ikisi türbenin güneybatı cephesindeki pencere kemerinin üstüne, diğer ikisi ise kuzey cephesindeki pencere üzerine birbirlerine simetrik olarak yerleştirilmiştir. Başları insan gövdeleri ise kuş biçiminde işlenmiştir. 

Bu motifler Orta Asya Şaman inançlarına göre yeraltı ve gökyüzü yolculuğunda insanlara refakat eden kuş şeklinde koruyucu yaratıklardır


banner697
Yorumlar (4)
emin selamoğlu 9 yıl önce
hüdavent hatun diye bilinen şahıs alaattin keykubatın değil rüknettin kılıçaslanın kızıdır.zannedildiği gibi niğdede valilik yapmamıştır.ilhanlı hakanı ilhan argunla evlenmiştir.hakanı karısı valilik yaparmı.niğde kendisine ikta olarak verilmiştir.nitekim fatih dönemi vakıfları arasında azatlı,finas ve göğsünde hüdavent hatun adına vakıflara rastlanması ilginçtir.
H.ÜNAL 9 yıl önce
Hüdavent (asıl adı Selçuk) babası(Ruknettin) tarafından büyük ihtimalle politik nedenlerle dönemin eğemen devleti ilhanlı(Moğol)devletine gelin verilmiş bir kişidir.valilikle ilgisi yok zaten o dönem Niğde de ilhanlı Devleti eğemen yani Moğollar var.Selçuklu Devleti Niğdeye hakim değil.Moğollar da İslam'ı resmi din olarak kabul etmişler ve cami türbe gibi yapılara izin vermişlerdir.Ancak bu kendilerininde Müslüman oldukları anlamına gelmez.Gerçekte eski dinlerini terketmemişler ve bazı Türk unsurlar gibi kendileri de Budizm, Şamanizm veya Göktengri dinini benliklerinde yaşatmışlardır.Bu inaçların kutsal sembolleri de Hüdavent'in türbesinde olduğu gibi açıkca kullanılmıştır.Ne yazık ki bu sömbollerden özellikle siren'lerin (insan başlı kuşlar=ölen kişiyi cennete taşıyan kuşlar) yüzleri akılsız insanlar tarafından tahrib edilmiştir.Fakat türbenin bazı yerlerinde hala gizli bazı semboller doğaya karşı koymaya çalışıyor.Büyük ihtimalle Hüdaventte kendisi için yaptırdığı bu türbede kadim i
Bakarsanız iyi olur 9 yıl önce
konu ile ilgili güzel bir makale var.
http://www.yazanel.com/yazar.asp?yaziid=229
A.K. 2 yıl önce
Hanım sultanla ilgili iki tarihi vesika bulunmaktadır. ibn bibi ve veledüş manzumesi. Hanım efendinin ismi ile ilgili bile spekülasyonlar mevcutken sizin bu afaki bilinçli yazınız sinirimi zıplattı. silin şunu
banner832
Günün Anketi Tümü
BOR'da Hangi Yatırım Gerçekleştirilmeli... Geliştirilmeli...
BOR'da Hangi Yatırım Gerçekleştirilmeli... Geliştirilmeli...
Günün Karikatürü Tümü
Namaz Vakti 29 Mart 2023
İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 28 60
2. Eyüpspor 27 53
3. Pendikspor 27 50
4. Rizespor 26 49
5. Sakaryaspor 27 49
6. Keçiörengücü 28 47
7. Bodrumspor 27 42
8. Manisa FK 26 42
9. Göztepe 27 41
10. Boluspor 27 41
11. Bandırmaspor 26 40
12. Tuzlaspor 27 28
13. Erzurumspor 26 25
14. Altay 27 25
15. Adanaspor 28 25
16. Altınordu 27 23
17. Gençlerbirliği 27 21
18. Denizlispor 28 17
19. Yeni Malatyaspor 28 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13

Gelişmelerden Haberdar Olun

@