Niğde Ulukışla İlçesinde Alkol kullanımı ile ilgili araştırma
Ulukışla’daki alkol kullanımının nedenlerine ilişkin olarak kış aylarında yapılan araştırmada ilk olarak 7 tane tekel bayi ile görüşülmüştür. Tekel bayilerle yapılan görüşmeler neticesinde aylık ortalama olarak ne kadar alkol satıldığına dair veriler elde edilmiştir. Bu verilerin elde edilmesi ciddi bir alkol tüketimi olduğuna dair durum tespiti yapmak açısından önemlidir. Aşağıda bu 7 tekel bayiden elde edilen veriler bulunmaktadır.
1. Tekel bayii: 1440 şişe bira, 140 şişe rakı, 300 şişe şarap.
2. Tekel bayii: 1200 şişe bira, 100 şişe rakı, 120 şişe şarap.
3. Tekel bayii: 960 şişe bira, 100 şişe rakı, 140 şişe şarap.
4. Tekel bayii: 3600 şişe bira, 420 şişe rakı, 300 şişe şarap.
5. Tekel bayii: 1300 şişe bira, 200 şişe rakı, 150 şişe şarap.
6. Tekel bayii: 960 şişe bira, 48 şişe rakı, 240 şişe şarap.
7. Tekel bayii: 1200 şişe bira, 30 şişe rakı.
Not: Rakı grubu içerisinde votkada bulunmaktadır. Veriler aylıktır, sayılar ortalamadır.
Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı gibi araştırma kış aylarında, durağan bir zaman diliminde yapılmasına rağmen alkol kullanımı yüksektir. Alkol kullanımının yüksek olduğunu kanıtlayan bir diğer durum asayiş olaylarıdır. Resmi kaynaklardan alınan verilere göre geçtiğimiz bir yıl içerisinde Ulukışla’da meydana gelen 263 asayiş olayının 99’u alkolle ilişkilidir ki bu sayı resmi kayıtlara giren sayıdır.
Yapılan araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modelinin kullanılmasının ana sebebi daha hızlı bir şekilde daha çok bilgiye ulaşılmak istenmesidir. Tarama modelinin yanında niteliksel görüşme tekniği de kullanılmıştır. Çalışma kış aylarında yapılmıştır. Kış aylarında nüfusun büyük çoğunluğunu Ulukışlalılar oluşturduğu için bu zaman dilimi seçilmiştir. Araştırmanın örneklemine Ulukışla’dan 100 kişi dahil edilmiştir. Bu sayı ile veri analizinde kolaylık sağlanması hedeflenmiştir. Ayrıca Ulukışla’nın nüfusuna oranla alınan 100 kişilik örneklem grubu gayet iyi gözükmektedir. Örnekleme 25 sorudan oluşan bir anket sunulmuştur. Soru sayısının az tutulması araştırmanın geçerliliğini olumlu yönde etkilemiştir. Araştırmaya katılanların %98’i Ulukışlalıdır. Bu da verilerin rahatlıkla Ulukışla’ya genellenmesine imkan vermektedir. Katılımcıların hepsi erkektir. Veriler SPSS paket programı yardımı ile analiz edilmiştir. Katılımcıların büyük çoğunluğu orta yaş ve üzeridir. Katılımcıların %20’si her gün, %25’i birkaç güne bir, %42’si haftada bir, %13’ü de ayda bir alkol aldığını belirtmiştir. Katılımcıların aylık ortalama gelirleri 700-1500 arasında değişmektedir. Gelir ile alkol kullanımı arasında doğru orantı olduğu düşünülebilir. Ancak varılan sonuç düşündürücüdür. Dar gelirli olanlarla geliri ortalama ya da ortalama üzerinde olanların alkol kullanımı arasında pek fark görülmemektedir. Katılımcılar alkole aylık olarak 250-400 lira arasında para harcadıklarını belirtmişlerdir.
Örneklemimize ailelerinde düzenli olarak alkol alan birilerinin olup olmadığı sorulmuştur. %56.6’sı bu soruya evet yanıtını vermiştir. Bu çok ilginçtir. Buradan hareketle Ulukışla’daki alkol kullanımını öğrenme kuramı ile açıklayabiliriz. İnsanların alkol almayı pekiştirme ve model alma yoluyla öğrendiklerinden rahatlıkla söz edebiliriz. Tabi ki alkol kullanımındaki yegane sebep bu değildir. Başka sebeplerinde var olduğu görülmektedir. Ancak öğrenme kuramının özellikle model alarak öğrenmenin alkol kullanımına etkisi yadsınamaz durumdadır. Model alınan kişilerin genel olarak ağabey ve arkadaşlar olduğu tespit edilmiştir.
Katılımcılara alkolün tadına ilk olarak kaç yaşlarında baktıkları sorulmuştur. Örneklemin %53’ü bu soruya 15-20 yanıtını vermiştir. Bu da yukarıdaki düşüncemizi destekler görünmektedir. O yaştaki gençlerin ağabeylerini arkadaşlarını model alma olasılıkları yüksektir. Öte yandan alkolle duydukları gevşeme, rahatlamada onlar açısından bir pekiştireç görevi görmüştür. Düşüncemizi kanıtlayan bir diğer durumda katılımcıların alkolün tadına ilk baktıkları yaşlarıyla düzenli olarak alkol kullanmaya başladıkları yaşlarının hemen hemen aynı olduğunu belirtmeleridir. Katılımcılara alkole kimin etkisiyle başladıkları da sorulmuştur. Verilen cevaplar yine model almayı destekler niteliktedir. Örneklemin %63.3’ü alkole arkadaşlarının etkisiyle başladıklarını belirtmiştir.
Örnekleme eğer alkol aldığınız ilk güne geri dönme imkanınız olsa yine alır mıydınız sorusu sorulmuştur. Bu soruya örneklemin %81.25’i hayır almazdım demiştir. Bu da bize göstermektedir ki alkolün zararları, yarattığı olumsuz durumlar içiciler tarafından çok açık ve net bir biçimde bilinmektedir. Buna rağmen alkol almaya devam etmektedirler. Yapılan araştırmada Ulukışla’nın ortamının alkol kullanımını tetikleyip tetiklemediği de incelenmiştir. Katılımcıların %75’i evet Ulukışla’nın ortamı alkol kullanımını ciddi bir biçimde etkiliyor demiştir. Alkol kullanımı ile aile ilişkilerindeki sorunlar arasında. 81 düzeyinde yüksek bir korelasyon elde edilmiştir. Bu da bize gösteriyor ki alkol kullanımı ailevi ilişkileri ciddi bir şekilde olumsuz yönde etkilemektedir. Ulukışla’nın sosyal yönden zayıf bir yer olmasının da özellikle gençleri alkol tüketimine sevk ettiği bulunmuştur. Katılımcıların %65’i buna evet demiştir.
Genç katılımcılar dertlerinden yaşadıkları sıkıntılardan dolayı, orta yaşlı katılımcıları ise alkol almalarının bununla herhangi bir ilişkisi olmadığını vurgulamışlardır. Son olarak katılımcılara alkole yapılan zamların alkol kullanımlarını etkileyip etkilemediği sorulmuştur. Katılımcılar bu soruya %28.56 oranında evet, %21.42 oranında hayır, %50.02 oranında da etkiledi ama önemli değil demiştir. Bu verilerden hareketle alkole yapılan zamların Ulukışla’daki alkol kullanım oranını pek fazla etkilemediği görülmektedir. Etkilese de bu durum çok fazla sorun edilmemektedir. Yapılan niteliksel görüşmelerde çok olumsuz ve ters tepen bir duruma rastlanmıştır. Alkole yapılan zamların etkisiyle özellikle alkole para bulamayan gençlerin fiyat olarak daha uygun olan uyuşturucu maddelere yöneldikleri tespit edilmiştir.
Üzerinde düşünülecek sorular ( ? )
1-) Alkole yapılan zamların neticesinde uyuşturucu kullanımı ne oranda artmıştır ve engellemek için neler yapılabilir?
2-) Gençler alkolden nasıl uzak tutulabilir, nasıl uzaklaştırılabilir?
3-) Ulukışla’nın dışarıda yarattığı ‘’içkici’’ imajı nasıl değiştirilebilir?
4-) Ulukışla’nın ortamında ne gibi iyileştirmeler yapılarak alkol kullanım oranı azaltılabilir?
Araştıran: Mehmet KAVAKLI ve Ertuğrul SAYIN
(www.tirenulukislasi.com köşe yazarları)
Haber Kaynağı : tirenulukislasi.com
