Bir şahsın yaşadıkça memnun ve mutlu olması için lazım gelen şey,
kendisi için değil, kendisinden sonra gelecekler için çalışmasıdır.
Mustafa Kemal ATATÜRK
 

 
Değerli arkadaşlar,
Dünya sağlık örgütü verilerine göre; her yıl 12 ile 15 milyon insan, katarakt yüzünden kör olmaktadır. Bunların %20’si, yaklaşık 3 milyon kişisi de güneş ışığındaki Morötesi (Ultraviyole-UV) ışıma yüzünden katarakt olmaktadır. Kalıtımsal ve enfeksiyon gibi ikincil nedenler dışında, katarakt oluşumunda önemli faktör Morötesi { Ultraviyole A: UV-A(315-400 nm) ve Ultraviyole B: UV-B(280-315 nm) }’dir.
Yapılan çalışmalarda, Stratosferik Ozon tabakasındaki her %1 lik azalma, UV yüzünden oluşan katarakt sayısında %0,5 lik bir artmaya neden olmaktadır. ABD de her yıl 1,2 milyon katarakt ameliyatı yapılmakta ve yaklaşık 3,4 milyar $ harcanmaktadır.
Katarakt, göz merceğinin üzerinin bulutumsu kaplanarak görüntü netliğinin bozulmasıdır. Genelde 60 yaş civarında her iki gözde ve nadiren tek gözde görülebilir.
 
Katarakt semptomları (belirtileri) nedir?
·         Görüntüde ağrısız bulanıklık veya donukluk,
·         Özellikle parlak güneş ışığında veya gece araç sürerken ışığa karşı hassaslık ve göz kamaşması,
·         Miyoplukta artma ve sıkça gözlük değişimine ihtiyaç duyma,
·         İki gözde de hayali görüş ve görüntüde çarpıklık,
 
Katarakt oluşumunda etkili olan nedenler;
1-    Güneş ışığında fazla kalınması ve çok parlak güneşli durumlarda, katarakt oluşumunu azalttığı için güneş gözlükleri ve siperli şapkalar tavsiye edilmektedir,
2-    Steroidler (kortizon, prednison, tobradex v.s) risk arttırımı yapmakta ve posterior subkapsuler tipte katarakt oluşumuna neden olur,
3-    Şeker hastalığına sahip hastaların çok iyi şeker kontrolu olmadığında katarakt oluşumu artmaktadır. Artiritli hastalarda da aspirin yararlı olmakla beraber önleyici olmamaktadır.
4-    Kalıtım nedeniyle katarak oluşumu önlenememektedir,
5-    Göz içi iltihaplanmalar katarakt riskini arttırmaktadır,
6-    Bazı tip ameliyatlarda göz içi iltihaplanmalara neden olduğundan dolayı katarakt riskini arttırmaktadır (Örneğin: Laser cerrahisi: periferal iridoktomy ve Glokom cerrahisi: trabekülektomy gibi),
7-    Göz yaralanmaları sonucunda, özellikle kuvvetli üflemelere maruz kalan gözlerde sonradan katarakt oluşumu hızlanmaktadır,
8-    Önemli hastalıklara sahip olma durumunda, Örneğin: Gelişmekte olan kişilerdeki romatizmalar, eklem iltihapları, yetersiz veya kusurlu beslenme(distrofi), Down sendromu, retinitis pigmentosiz ve galaktosemia gibi hastalıklara sahip olanların katarakt olma insidansı çok yüksektir,
9-    Kapalı yerlerde yüksek seviyede infrared ışığa maruz kalanlarda, gözlük kullanmama gibi gözün yetersiz korunması sonucunda katarakt oluşumu gözlenmektedir,
10-  Doğal yaşlanma nedenleri de katarakt oluşumuna neden olmaktadır.
 
Günümüzde A, C, E antioksidan vitaminler, immünitemizi korumamıza yardım etmektedir. İfade edilen belirli sağlık destekçileri ile de katarakt oluşumu azaltılabilir.
 
Değerli arkadaşlar,
Bildiğiniz gibi güzel ülkemiz, kuzey yarı kürede, 36. ile 43. enlemler arasındaki 7 aralıkta yer almaktadır. Tablo: 1 de bu enlemler arasına dağılan kentlerimiz görülmektedir.
Tablo: 1 Ülkemizin 36. ve 43. Kuzey enlemleri arasına dağılan kentleri.
Aralık
Sayısı
Enlem sayıları
Kentlerimiz:
1
36-37 arası
Antalya, İçel, Hatay, Kilis,
2
37-38 arası
Aydın, Muğla, Denizli, Burdur, İsparta, Konya, Karaman, Niğde, Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Şanlı Urfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkari,
3
38-39 arası
İzmir, Manisa, Uşak, Afyon, Aksaray, Nevşehir, Kayseri, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Bitlis, Van,
4
39-40 arası
Balıkesir, Kütahya, Eskişehir, Ankara, Kırıkkale, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Erzincan, Tunceli, Erzurum, Ağrı, Iğdır,
5
40-41 arası
Tekirdağ, Çanakkale, Bursa, Yalova, Kocaeli, Sakarya, Bilecik, Ordu, Bolu, Çankırı,Çorum, Amasya, Tokat, Giresun, Trabzon, Bayburt, Gümüşhane, Kars,
6
41-42 arası
Edirne, Kırklareli, İstanbul, Zonguldak, Bartın, Karabük, Kastamonu, Samsun, Rize, Artvin, Ardağan,
7
42-43 arası
Sinop
 
Yine dünya sağlık örgütü verilerine göre, mevsimlere göre güneş ışığından korunulması gereken enlem aralıkları tesbit edilmiştir. Güneş kaynaklı UV ışımasından, yıl içinde ve hangi aylar arasında, kesinlikle tedbir alınması gerektiği saptanmıştır. Bu saptamaya göre ülkemiz, Tablo: 2 de görüldüğü gibi Güneş kaynaklı, Ultraviyole ışıması nedeniyle ikinci derece risk bölgesi içindedir. Bu yüzden, yıl içinde ŞUBAT İLE KASIM ayları aralığında ve 11.00 ile 15.00 saatleri arasında, özellikle açık havada görev yapanların bir siperli şapka ve UV ye karşı geçirimsiz olan güneş gözlüğü kullanmaları gerekmektedir.
 
Tablo: 2 Yaşadığımız yerin, bulunduğu enlem aralığına bağlı olarak,
yıl içinde, Güneşten korunmanın gerekli olduğu aylar
 
ENLEM ARALIĞI:
Kuzey(K),Güney(G)
YIL İÇİNDE,GÜNEŞTEN KORUNULMASI
ZORUNLU OLAN AYLAR:
60 K ile 70 K
MAYIS İLE AĞUSTOS ARASI
50 K ile 60 K
NİSAN İLE EYLÜL ARASI
40 K ile 50 K
MART İLE EKİM ARASI
30 K ile 40 K
ŞUBAT İLE KASIM ARASI
30 K ile 30 G
BÜTÜN YIL
30 G ile 40 G
AĞUSTOS İLE MAYIS ARASI
40 G ile 50 G
EYLÜL İLE NİSAN ARASI
50 G ile 60 G
EKİM İLE MART ARASI
 
Değerli arkadaşlar,
Yeryüzünün yansıtıcı özellikleri, kişinin Güneş kaynaklı UV’ye maruz kalma miktarını belirleyen en önemli faktördür. Yeryüzünün doğal bileşenleri kum, toprak ve su gelen UV’nin %10 nu yansıtır. Bununla birlikte yeni yağmış kar, gelen UV’nin, %80 nini yansıtır. Yüksek yerlerde bahar aylarında, açık havada kardan oluşan yansıma, yaz aylarına göre daha fazladır. Keza, gelen UV’nin %10 ile 25 ini yansıtan kum, deniz kenarında UV’ye maruz kalmayı anlamlı olarak arttırmaktadır. Yansımış UV, gözün maruz kaldığı UV kaynakları içinde önemli yer teşkil eder. Deniz kenarındaki fotokeratisis veya kayak yaparken oluşan kar-körlüğü gibi akut etkiler, kum ve kardan yansıyan UV’lerin bir sonucudur.
 
Güneş ışığının zararlı UV etkilerinden korunmak için güneş gözlüğü ve siperli şapka kullanımı tavsiye edilmektedir. Yeni geliştirilen güneş gözlükleri ile uzun süre güneş altında kalanların güneş ışığının UV etkisinden %99 koruyan yeni tip güneş gözlükleri geliştirilmiştir. Hatta bazı firmalar, dalga boyu 400 nm’nin üstündeki UV ışınlarını da %100 engelleyen yeni tip güneş gözlükleri ürettiklerini ifade etmektedirler.
Tüm güneş gözlükleri Ulusal Yiyecek ve İlaç Denetim Kurumunun belirlediği standartlara uymak zorundadır. Bazı mercekler gerçekten kırılmazdır, ama cama benzeyen bazı plastik mercekler dahi top veya taş çarptığında kırılabilir. Reçetesiz güneş gözlüklerinin bir çoğu plastiktir. Polikarbon plastik, kırılmazlığı nedeniyle spor güneş gözlüklerinde kullanılmasına rağmen kolaylıkla çizilebilir. Polikarbon bir güneş gözlüğü satın alırken çizilmez madde ile kaplanmış olanını arayınız.
Tüm insanlar güneşten gelen UV ışımasına maruz kalmaktadır ve coğrafik, genetik ve diğer faktörler nedeniyle sağlıkları risk altındadır. Fototerapi ve endüstriyel işlemler, suni şekilde bronz ten elde edilmesi sırasında, UV ışımasının artması halinde benzer riskler vardır. Tek kaynaklı uygulamanın biyolojik etkisi, kümülatif ve tekrarlı ışımaya maruz kalınmaya göre anlamı bir şekilde farklıdır. Her ikisinde de fazla ışıma halinde risk artmaktadır.
Ayrıca halk içinde, UV ışımasının insan sağlığı üzerindeki riski ve yararı konusunda yanlış anlamalar vardır. Bu yüzden, aşırı şekilde ışımalara maruz kalınmasının oluşturduğu riske karşı, halkımızın eğitilmesi için yazılı ve görsel medyada bilgi veren programlar yapılmalıdır.
 
Değerli arkadaşlar,
Yaz geldi, güzel ülkemizde açık havada çalışmak zorunda olan halkımıza ve güneş altında çok zor koşullarda görev yapan tüm vatandaşlarımıza, gerekli duyuruları yaparak, onların ileri yaşlarda katarakt olmalarının engellenmesi gerekir. Bunun için de UV ye karşı özellikle yaz aylarında ve 11.00 ile 15.00 saatleri arasında gereken önlemler almalarını ve güneş gözlüğü ile siperli şapka kullanmaları konusunda uyarılarda bulunacağınıza inanıyorum.
Sizlerin ve tüm sorumlu yöneticilerimizin, üyesi olduğunuz STK’larla birlikte tüm askeri ve kamu kuruluşlarımızın da bu uyarımı dikkate alacağını umuyorum.
 
Sevgi ve saygılarımla (28.06.2012).