Türk Halk Müziği sanatçısı, besteci ve söz yazarı Neşet Ertaş, İzmir'de tedavi gördüğü hastanede bu sabah hayatını kaybetti. Ertaş, 15 gün önce kronik rahatsızlığı sebebiyle özel bir hastaneye kaldırılmış, onkoloji servisinde tedavisine başlanmıştı. Dün durumu gittikçe ağırlaşan Ertaş, yoğun bakım servisine kaldırılmıştı. Ertaş'ın bu sabah saatlerinde öldüğü bildirildi. NEŞET ERTAŞ İÇİN HAZIRLANMIŞ EN KAPSAMLI BELGESEL HABERİN EN ALTINDADIR... Neşet Ertaş kimdir? Kimdir Neşet Ertaş? Sarısözen'in tabiri ile bir zamanlar sadece ve sadece "Kırşehirli Mahalli Sanatçı" olarak bilinen Neşet Ertaş'ı binlerce, hatta milyonlarca saz çalıp türkü söyleyen diğerlerinden ayıran nedir? Onun sazının ve sesinin insanı büyüleyen sırrı nereden gelmektedir? Neredeyse yarım asra varan bir süreden beri gerçek anlamda gönül telimizi titreten, ruhumuzu ürperten bu esrarlı sesin, sazın ve yorumun arka planında neler ve kimler vardır? Sazı gümbür gümbür ses veren, adeta davula eslik edercesine sazının göğsünde pençesiyle sesler çıkaran, hep samimi ve kendi halinde yüreğinin acılarını ve kendi iç gurbetlerini seslendiren; hiçbir medyatik tutumu olmayan, kalabalıklardan ve şöhretten adeta köşe bucak kaçarak pek ortalıklarda görünmeyen; mezhep, parti ve etnik kimlik çağrılarına prim vermeyen, sazından, sözünden ve sesinden gayri hiçbir şeyden medet ummayan bu "Garip" insanı tanımak kadar tanımlamak da gerçekten zor. Ayaklarının altındaki toprağın renginden, kokusundan haberdar olan, bastıkları yeri az çok tanıyan, yürekleri hep türkülerle birlikte atanlar için Neşet Ertaş, belki de tam bir "yaşayan efsane"; meçhul, uzak, esatiri ve sırlarla dolu... Neşet Ertaş'ın bir iki cümlede özetlenebilecek resmi biyografisi bize belki sadece ipuçları verebilir. Onun "1938 yılında Kırtıllar Köyü'nde Döne'den doğma Muharrem Ertaş'ın oğlu" olduğunu; Kırşehir, Yozgat ve Keskin'in çeşitli köylerinde geçen çocukluk ve ilk gençlik yıllarının ardından, 15 yaşında çıktığı gurbet hayatinin hala devam etmekte olduğunu bilmenin fazla bir anlamı olmayabilir. Neşet Ertaş'ı tanımak, asıl onun ruh ve gönül macerasım bilmeyi gerektirir ki burada hemen karşımıza, Neşet Ertaş'la en rafine üslubuna kavuşan Orta Anadolu Abdal Müziği geleneğinin gelmiş geçmiş en büyük ustalanndan olan babası Muharrem Ertas karşımıza çıkar. İşte Neşet Ertaş, babası Muharrem Usta ile adeta Anadolu'daki en olgun seviyesine erişen bu Türkmen/Abdal müzik birikiminin yeni bir yorumcusudur. Yoğun yöresel özellikleri ve baskın mahallilik unsurları ile donanmış bu müziği yöresinin dışına çıkarmış, ülke genelinde ve hatta yurt dışında bilinmesini ve tanınmasım sağlamıştır. 1960'lardan itibaren binlerce yıllık sazımız bağlama ile birlikte anılan; sadece geniş halk kesimlerinde değil, ciddi musiki çevrelerinin ve gerçek türkü dostlarının da gündeminden hiç düşmeyen Neşet Ertaş'ı farklı bir bağlamda değerlendirmek gerekiyor. Çünkü o aslında bir anlamda tam bir yöre sanatçısı olmasına rağmen yaygın şöhreti ve söylediği türkülerin popülaritesi ile ülke genelinde tanınan biri olarak, hem babası Muharrem Ertaş'tan, hem de bu geleneğin diğer usta isimleri olan Hacı Taşan ve Çekiç Ali'den de ayrılır. Bir başka söyleyişle onun sanatı için, başta Muharrem Usta olmak üzere. Hacı Taşan, Çekiç Ali ve Abdal/Türkmen Müziği geleneğinin çeşitli yörelerde farklı tavır ve üsluplarda karşımıza çıkan diğer ustaları da dahil olmak üzere hepsinin üst seviyede bir sentezi ve esrarlı bir bileşkesi denilebilir. Neşet Ertaş'ın sanatı hayatı ile hayatı sanatı i1e o kadar içice ki, çalıp çığırdığı türkü ve bozlaklarında bütün bir hayat hikayesini bulmak mümkün olduğu gibi, hayatına yakından baktığımızda da o içli türkülerin, acılı bozlakların nelerden nasıl doğduğunun ipuçlarını elde ederiz hemen. Onun yokluk, yoksulluk ve acılarla dolu hayatım "Garip" mahlasıyla yazdığı koşma tarzında usta işi şiirlerle anlattığı ozan yönünü yıllarca kimse farketmedi bile. Babasından tevarüs ettiği geleneksel ve anonim türkülerin, bozlakların dışında, sözleri kendisine ait türküler, bozlaklar söylediğini de farkeden olmadı yıllarca. Sözü ve müziği ile, anonim türkülerdeki erişilmez sadeliği ve estetik seviyeyi yakalayan sayısız türkünün, bozlağın altına attığı mütevazı imzasını kimselere söylemedi bile. Neşet Ertaş o büyük yaratıcı yeteneği ile okuduğu her eseri yeni baştan öyle bir yorumlar, ona öyle bir ruh ve hava verir ki, adeta yeni bir beste ile karşı karşıya olduğunuzu dahi sanabilirsiniz. Bu durumu, yeteneği, kültürü ve birikimi oldukça sınırlı sığ ve sıradan sanatçıların yorum adına yaptıkları "dejenerasyon" ile karıştırmamak gerekir. Çünkü Neşet Ertaş kendisine ait olmayan bir türküyü bi1e öyle bir okur ve yorumlar ki, o türkü o şekliyle yıllar öncesine ait bir Neşet Ertaş türküsü gibidir artık. Olağanüstü denilebilecek yeteneği, geleneğe hakimiyeti, gelenekten kopmadan yeniye bağlılığı, yeni zamanların modern zevk ve eğilimlerini gözeten diri ve uyanık tecessüsü ile Neşet Ertaş, hep gündemde kalmış bir sanatçıdır. O, ismi bağlama ile özdeşmiş ve adeta bu dünyaya türkü söylemek için gelmiş gerçek bir türkü ustası... Türküyü bağlamaya, bağlamayı türküye bu kadar yakınlaştıran ve yaklaştıran, adeta birbirlerinin içinde -kendisi ile birlikte- eritip yok eden ikinci bir sanatçı bulmak öyle sanıldığı kadar kolay olmasa gerek. Neşet Ertaş'ın sanatı; müziğin özünü, ruhunu kavrayan birinin, hiç bir yapmacıklığa tevessül etmeden, olduğu gibi kendini, kendi özünü ve hissettiklerini saza, söze dökmesidir. "GARİP BÜLBÜL" İLE BAŞLAYAN YOLCULUK Gençliğinde Kırşehir ve çevresinde düğünlerde saz çalıp, türkü söyleyerek geçinen sanatçının 1957 yılında geldiği İstanbul, kariyeri için dönüm noktası oldu. Bir ilan üzerine girdiği Sençalar Plak'ta ilk sınavını da babasının ünlü bozlağı olan "Neden garip garip ötersin bülbül" ile verir. Ertaş'ın profesyonel müzik hayatında seslendirdiği ilk parça olan Garip Bülbül'ün sözleri de onun yaşamıyla bütünleştiği söylenir. Ardından 50 yılı aşkın sürede sayısız Neşet Ertaş Türküleriyle tanıştık. NEDEN "GARİP" MAHLASINI KULLANIYORDU? Neşet Ertaş, kendisine ait türkülerin son kıtalarında"Garip'' mahlasını kullanmaktadır. Kendisi bunun nedenini şöyle açıklamıştı:"Soyadı yokken bize Garipler derlermiş. Gerçektende biz garip, yani ezilmiş, hor görülmüş, Abdal diye nitelendirilmiş, aşağılanmışızdır. O gariplik bende kaldığı için garibim diyorum. Sanatçı BOZLAK'ın DİLLERDEKİ TÜRKÜLERİNDEN BAZILARI DA ŞÖYLE; *Yazımı kışa çevirdin (Leyla) *Zülüf dökülmüş yüze *Kaşların karasına *Kendim ettim kendim buldum *Köprüden geçti gelin *Sevdan olmasaydı da (Nar tanesi) *Neredesin sen *Niye çattın kaşlarını *Tatlı dile güzel yüze doyulur mu *Ahirim sensin *Ayva turunç narım var *Böyle olur mu *Dağlar dağladı beni *Giye giye eskitmişsin alları *Gönlüm ataşlara yandı gidiyor tanımını da Feryattır, Ağıttır." MEŞHUR TÜRKÜLERİ AH YALAN DÜNYA Hep sen mi ağladın hep senmi yandın, Bende gülemedim yalan dünyada Sen beni gönlümce mutlumu sandın Ömrümü boş yere çalan dünyada. Ah yalan dünyada,yalan dünyada Yalandan yüzüme gülen dünyada Sen ağladın canım ben ise yandım Dünyayı gönlümce olacak sandım Boş yere aldandım, boş yere kandım irengi gözümde solan dünyada Ah yalan dünyada yalan dünyada Yalandan yüzüme gülen dünyada Bilirim sevdiğim kusurun yoğdu Sana karşı benim hayalim çoğdu Felek bulut oldu üstüme yağdı Yaşları gözüme dolan dünyada Ah yalan dünyada yalan dünyada Yalandan yüzüme gülen dünyada Ne yemek ne içmek ne tadım kaldı Garip bülbül gibi feryadım kaldı Alamadım eyvah muradım kaldı Ben gidip ellere kalan dünyada Ah yalan dünyada yalan dünyada Yalandan yüzüme gülen dünyada KENDİM ETTİM KENDİM BULDUM Karadır Şu Bahtım Kara Sözüm Kar Etmiyor Yare Yüreğimi Yaktı Nara (Eyvah Ey...) Kendim Ettim Kendim Buldum Gül Gibi Sararıp Soldum Bilmez Yar Gönülden Bilmez Akar Göz Yaşlarım Dinmez Bir Kere Yüzüm Gülmez (Eyvah Ey...) Kendim Ettim Kendim Buldum Gül Gibi Sararıp Soldum Söylerim Sözüm Almıyo O Yar Yüzüme Gülmüyo Garip Gönlümü Bilmiyo (Eyvah Ey...) Kendim Ettim Kendim Buldum Gül Gibi Sararıp Soldum NEREDESİN SEN Şu Garip Halimden Bilen İşveli Nazlı, Gönlüm Hep Seni Arıyor Neredesin Sen. Tatlı Dillim Güler Yüzlüm Ve Ceylan Gözlüm, Gönlüm Hep Seni Arıyor Neredesin Sen. Sinemde Gizli Yaramı Kimse Bilmiyor, Hiç Bir Tabib Su Yarama Merhem Olmuyor. Boynu Bükük Bir Garibim Yüzüm Gülmüyor, Gönlüm Hep Seni Arıyor Neredesin Sen. TATLI DİLE GÜLER YÜZE Tatlı Dile Güler Yüze Doyulur Mu Doyulur Mu Aşkınan Bakışan Göze Doyulur Mu Doyulur Mu Doyulur Mu Doyulur Mu Canana Kıyılır Mı Cananına Kıyanlar Hakkın Kulu Sayılır Mı Zülüflerin Dökse Yüze Yar Badeyi Sunsa Bize Lebleri Meyime Meze Doyulur Mu Doyulur Mu Hem Bahara Hemi Yaza Yarın Ettikleri Naza Yar Aşkına Çalan Saza Doyulur Mu Doyulur Mu Garibim Geldik Gitmeye Muhabbetimiz Bitmeye Yar İle Sohbet Etmeye Doyulur Mu Doyulur Mu GÖNÜL DAĞI YAĞMUR YAĞMUR Gönül Dağı Yağmur Yağmur Boran Olunca Akar Can Özümden Sel Gizli Gizli Bir Tenhada Can Cananı Bulunca Sinemi Yaralar Yar Oy Yar Oy Dil Gizli Gizli Dost Elinden Gel Olmazsa Varılmaz Rızasız Bahçanın Gülü Derilmez Kalpten Kalbe Bir Yol Vardır Görülmez Gönülden Gönüle Yar Oy Yar Oy Yol Gizli Gizli Seher Vakti Garip Bülbül Öterken Kirpiklerin Oku Yar Yar Cana Batarken Cümle Alem Uykusunda Yatarken Kimseler Duymadan Yar Oy Yar Oy Gel Gizli Gizli ZÜLÜF DÖKÜLMÜŞ YÜZE Zülüf dökülmüş yüze aman, Kaşlar yakışmış göze aman aman. Usandım bu canımdan aman aman, Dert ile geze geze. Bu ellerde gez gayrı aman, Kâtip ol da yaz gayrı aman aman. Bir kazma al bir kürek aman aman, Mezarımı kaz gayrı. Gün doğdu aştı böyle aman, Gönüldür coştu böyle aman aman. Sen orada ben burda aman aman, Ömrümüz geçti böyle.