Ticaret Bakanlığı’nın “İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallar” tebliğinde yaptığı değişikliğe göre patates ve kuru soğan ihraç etmek isteyen üreticilerin onay için Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvuruda bulunmaları zorunluluğu getirildi. CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, patates ve soğanın yurt dışına satışının sınırlandırılmasının üreticiyi vurduğunu belirterek, “Niğde ve Nevşehir’de depolarda iki milyon ton patates var. Umutla ihraç teşviki beklerken tam zıt karar çiftçiyi perişan etti. İktidar, depodaki ürün için tüccara karşı üreticiyi korumazsa mağduriyet artar. Patates ve soğanda geçen yıl yaşanan fiyat artışı ve bu ürünlerin ithal edilmek zorunda kalınmasının iktidarı etkilediği görülüyor. O nedenle plansız bir şekilde önlemler geliştiriliyor. Tüccarın kazanıp, üretici ve tüketicinin mağdur olduğu düzen değişmelidir. Alınan kararın haklı bir nedeni görülmemektedir. Hatay ve Çukurova’da yaşanan sel felaketi ile yazlık patates ve soğan alanları önemli ölçüde zarar gördü, belki Nisan ayı sonrası pazara verilecek ürün için programlamayı gerekli kılıyordur onun yolu da TMO’nun alıma girip stoklanan ürünler için üreticiyi maliyet altında bırakmadan, korunaklı biçimde saklanıp ihtiyaca göre Pazar dengelemesi ile olur. Soğan ve patatesteki sorun tamamen plansızlıkla ilgilidir. Tohum, ekim, üretim ve pazarlama süreci kontrol altında olsa hiç bir sorun yaşanmaz. Bu sürecin yaratacağı sorunu azaltmanın yolu depolanan ürünlerin TMO tarafından bir an önce üreticiden üreticiyi koruyacak fiyatla alınıp korunaklı olarak depolanmasıdır” dedi. FİYATLAR ARTIYOR CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Patates üretiminde Niğde ilk sıradadır. 800 bin tonu aşan üretimin önemli bölümü depolardadır. Nevşehir’de de depolarda patates doludur. Depolanmasının nedeni maliyeti 90 kuruş iken tüccar 60 kuruşa satılamamasıdır. Üreticinin ürününü yalnız tüccar almakta ve fiyatı tüccar belirlemektedir. Üreticinin ürünü depolaması da ihraç ile geçmişte ton başı verilen teşviklerdir, eğer o teşvik verilirse ürün değer bulur bu yılda beklenti ihraç için destekti. Şimdi AKP iktidar verdiği karar çiftçiye “yandım “diye bağırtmıştır. Çünkü tek yol çürümeden ürünü tüccar ihraç şartları oluşması ile ederine vermektir. Tüccar yurt içinde üreticiden ucuz aldığı ürünü ise piyasaya az bir artışla değil 5-6 kata eren fiyatlarla vermektedir. Bu konuda bir düzenleme yapılmaması sorunu sürekli kılmaktadır. Patates ve soğan için üreticiyi baskılamakta ekim alanları daraltıp gelecek yıllarda sorunu ithale mecburiyete taşıyabilir nedenle acil önlemler alıp üretici ürünü maliyetine satabilmesi için iktidar TMO devreye alıp üreticiyi tüccara boğdurmamalıdır. İhraç önleme kararı alanlar depoda patates soğanın maliyetine ürünü çiftçiden almak zorundadır tarımda plansızlığın somut yansıması bu karardır ürün ihraç yasaklanması üretici depoda ürünü değerine satamaması getirirse ekim daralır gelecek yıl ithal zorunluluğu doğar bakanlık bu karar sonra üretici elinde bulunan patates ve soğan için tek seçenek tüccar a üretici boğdurmasın TMO olarak depoda ürünü alsın yoksa patates ve soğanda tüccar piyasa belirlerse tüketicide mağdur olur” dedi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Umutla üretici ithalat teşvik verilip fiyatın artması bekleniyordu önce Tüm ülkelere yapılacak patates ve kuru soğan ihracatında 15.11.2019 tarihinden itibaren ikinci bir talimata kadar tüm partilerin ihracat aşamasında, % 100 oranında pestisit ve ağır metal analizine tabi tutularak analiz sonucu alıcı ülke veya ülkemiz mevzuatına uygun olan ürünlerin ihracına izin verileceği açıklandı. Bu yeni dış satım düzenlemesi ile patates ve kuru soğan ihracatı için bitki sağlık sertifikası başvurularda zirai karantina kontrolleri yanında pestisit ve ağır metal analizlerinin yaptırılması için ihracatçılara Gıda ve Yem Şube Müdürlükleri yetkilendirildi. Her 100 ton için yaklaşık 1200 TL pestisit, 400 TL ağır metal, 360 TL karantina ücreti ek masraf olarak geldi. Hasat sonrası verilen bu kararın ürün dış satımı için sorun yarattık maliyet yükü nedeni ile tüccarın dış satımda geri durması, ürünün depoda kalış sürecini uzattı Ürün hasadı sonrası uygulamanın değişmesi, üreticiyi de zora soktu. Bu kere ithal daha da zorlaştırıldı. Şimdi depolar patates dolu bir an önce iktidar ürün için düzenleme sağlamalıdır” dedi. BİZ YOKUZ CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer kasımda hasat edilip depolara konan patatesin değer bulmaması halinde çürümemesi için Tarım ve Orman Bakanına yönelttiği soru önergesine Bakan yanıt verdi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer-“Niğde ilinde eylül ortası ile ekim, kasım aylarında patates ürünü hasat edilmektedir. Patates üreticisi alım yapacak olan tüccarların piyasanın altında alım yapacağı konusunda kaygılan bulunmaktadır. Geçen yıl hasat edilen patates üreticiden tüccara geçiş aşamasından sonra fiyat farkı katlayarak artması sonucu ithal üründe çare aranmıştı. Maliyet hesabı yapılarak patatesin değerinde bir fiyat politikası izlenerek alımının yapılması hususunda TMO'nun devreye girmesi planlanmakta mıdır?Stok olanağı dikkate alınması neticesinde patates ürünündeki fiyat artışını dengelemek ve ürün ithalatının önünü kesmekte mümkün olacaktır. Ayrıca patates ihracı için teşvik verilmesi düşünülmekte midir? Diye soru önergesine Bakan yanıt verdi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer soru önergesini yanıtlayan Bakan Pakdemirli geçen yıl Ticaret Bakanlığınca basılan depoları unutup serbest piyasa ekonomisinden söz etti. Pakdemirli-“Tarım ve gıda ürünlerinin fiyatları serbest piyasa şartlarında arz/talep dengesine göre oluşmakta olup, fiyat değişimlerinde; üretim miktarı, tüketim ve talep durumu, kalite vb. faktörlerin etkisi olabilmektedir. Bakanlığımızca piyasalarda istikrarın sağlanması, oluşabilecek tekelleşmenin engellenmesi, pazarlama sorunlarının ortadan kaldırılması, depolama ve finansman ihtiyacının giderilmesi için gerekli tedbirler alınmaktadır. Gıda fiyatlarındaki dalgalanmaları izlemek ve tedbirler almak amacıyla "Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi" kurulmuştur. Bakanlığımızın da üyesi olduğu Gıda Komitesi tarafından gerekli çalışmalar yapılmakta ve alınacak tedbirler belirlenmektedir. Ayrıca, Tarım Ürünleri Piyasalarının İzlenmesi ve Değerlendirmesi çalışmaları kapsamında, Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS), 81 İl ve İlçelerinde uygulamaya konulmuş olup, tarım ürünlerinde üretici, aracı, hal, pazar ve market fiyatlarının takibi günlük olarak yapılmaktadır. Söz konusu dönemde bahsi geçen ürünlerde hasadın başlaması ile arz açığı kapanarak piyasa fiyatları normal seyrine dönmüştür. TMO tarafından hâlihazırda patates alımı ile ilgili bir çalışma yürütülmemektedir. Dedi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer patates üretiminde Niğde ilk sıradadır. Ürün maliyetine tüccar almamış üretici mağdur olmuştur. Fiyat dengesi sağlanmadığı için 2020 yılı yine ekim alanları daralabilir. Bu gelecek yıl için sorun üretir. Bakanlık üreticiyi cezalandırmak, ithal ile baskılamak yerine sorunlarında yanlarında olmak zorundadır. Sorunu yok olarak görmek AKP tarım politikası olduğu için sorunlar katlamaktadır. Dedi.