NİĞDE Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, ıslah çalışmalarıyla birçok yeni yerli ve milli patates çeşidi geliştirmesinin yanı sıra 17 yıldır ekim nöbeti projesi ile 18 farklı ekim nöbeti sistemi üzerinde çalışmalarına devam ediyor.<br /> <br /> Patates Araştırma Enstitü Müdürü Uğur Pırlak, Türkiye'de patates tarımının başta Niğde olmak üzere Orta Anadolu bölgesinde yoğunlaştığını, bunda toprak ve iklim özelliğinin etkili olduğunu söyledi. Patates üretiminde aynı tarlaya üst üste dikim yapılması toprağın tek yönlü kullanımına neden olduğunu belirten Uğur Pırlak şunları söyledi: "Bu durum hem toprağın fiziksel ve kimyasal yapısının bozulmasına, hem de hastalık, zararlı ve yabancı ot popülasyonunun artmasına neden olmaktadır. Böyle bir durumda üreticilerimiz azalan verimi artırmak, artan hastalık, zararlı ve yabancı otlar ile mücadele etmek için daha fazla gübre ve tarım ilacı kullanmakta bu durum da girdi maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır."<br /> <br /> Ekim nöbeti; münavebe veya rotasyon olarak da bilinen aynı tarla üzerinde farklı kültür bitkilerinin belirli sıra dahilinde birbirini takip edecek şekilde yetiştirilmesidir. Ekim nöbeti, tarla tarımının planlanmasında üzerinde durulacak en önemli konulardan biridir. Ekim nöbetindeki asıl amaç toprağın üretkenliğinin sürdürülebilmesi ve birim alandan elde edilen verimin artırılmasıdır. Patates üretimi yapılan topraklarda verimliliği ve sürdürülebilirliği sağlamak için ekim nöbeti uygulamasının zorunluluğunun ortaya çıktığını belirten Pırlak şöyle devam etti:<br /> <br /> "Bu kapsamda enstitümüz uzun zamandan beri bünyesinde en uygun ekim nöbeti sistemlerini tespit etmek için AR-GE çalışmaları yürütmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığımız da 'Patates Tohumluğu Sertifikasyonu ve Pazarlaması Yönetmeliği' ve 'Ticari Amaçlı Patateslerin İzlenebilirliği Hakkında Yönetmelik' ile hem yemeklik hem de tohumluk patateslerin üst üste dikilmemesi ile ilgili düzenlemeler getirmiştir. Bizim ekim nöbeti ile ilgili yürüttüğümüz çalışmalar hem yönetmeliklerin uygulanabilirliği açısından hem de yemeklik ve tohumluk üretim alanlarına uygulanacak modellerin oluşturulması açısından çok önemlidir." <br /> <br /> PROJE ÜZERİNDE 17 YILDIR ÇALIŞILIYOR<br /> Dünyada Hollanda'da 24 yıl, Romanya'da ise 90 yıl boyunca ekim nöbeti çalışmaları yürütüldüğünü kaydeden Pırlak şu değerlendirmeyi yaptı:<br /> "Enstitümüzde de 17 yıldan beri yürüttüğümüz ekim nöbeti projesi ile 18 farklı münavebe sistemi üzerine çalışıyoruz. Üst üste patates dikimi yapılan parsellerle münavebe uygulanan parseller arasındaki toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını, hastalık ve zararlılarla olan ilişkiyi ve ürünün ekonomik değerini yıllar bazında karşılaştırmaktayız. Bu çalışmamızda bölgemizde yetişebilen çerezlik kabak, sarımsak, fasulye, bezelye, ayçiçeği, soya fasulyesi, mısır, buğday, kolza, nohut, macar fiği, şeker pancarı gibi bitkilerimizi münavebe sisteminde kullanıyoruz. Yaptığımız proje ile bölgede patatese en uygun münavebe sistemini tespit ederek patatesin verim ve kalite unsurlarının arttırılmasını, toprak verimliliğinin korunması, sürdürülebilirliğinin sağlanması ve hastalık, zararlı ve yabacı ot popülasyonun düşürülmesini ve bölge için ekonomik dikim deseninin oluşturulmasını amaçlıyoruz. Bu ekim deseninin ortaya konmasından sonra üreticilerimiz tespit edilen ekim nöbetini uygulamak suretiyle topraklarındaki fiziksel ve kimyasal bozulmaların önüne geçecek, daha az gübre ve tarım ilacını kullanacak ve patatesteki fiyat dalgalanmasından daha az etkilenecektir."<br />