<span style="font-family: Verdana; text-align: justify;">Niğde İl Halk Sağlığı Müdürü Dr. Bilgehan Öztürk, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü nedeni ile bir basın açıklaması yaptı.</span> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Dr. Öztürk açıklmasında şu görüşlere yer verdi. “Birçok insan için 14 Kasım sıradan bir sonbahar günüdür. Dünyadaki yüz binlerce şeker hastası çocuk için ise 14 Kasım en az kendi doğum günleri kadar önemlidir; çünkü 14 Kasım, geçen yüzyılın başında (1921) insülini bularak onlara yaşamlarını armağan eden Kanadalı doktor Frederick Banting’in doğduğu gündür. Ona saygının bir ifadesi olarak <st1:metricconverter productid="1991’" w:st="on">1991’</st1:metricconverter> den beri Dünya Diyabet Federasyonu 14 Kasım’ı “Dünya Diyabet Günü” olarak değerlendirilmektedir. Dünya diyabet günü, şeker hastalığı konusunda halkı, hükümetleri ve medyayı bilgilendirmek (uyarmak) amacıyla çeşitli aktivitelerin yapıldığı bir gündür.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana">Günümüzde, diabetes mellitus ( diyabet) ve onunla aynı risk faktörlerinin paylaşan bulaşıcı olmayan, kronik hastalıklar önemli bir sağlık sorunu oluşturmaktadır. Her yıl dünyada 8 ile 14 milyon insan diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve kronik solunum yolu hastalıkları gibi diğer kronik karmaşık hastalıklar nedeniyle kaybedilmektedir. Yaşam tarzındaki hızlı değişim ile birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların tümünde özellikle tip 2 diyabet prevelansı hızla yükselmektedir. 2009 sonu itibarı ile tüm dünyadaki diyabet nüfusu 285 milyon iken bu sayının 2030 yılında 438 milyona ulaşması beklenmektedir. Bunun başlıca nedenleri nüfus artışı, yaşlanma ve kentleşmenin getirdiği yaşam tarzı değişimim sonucu obezite ve fiziksel inaktivitenin artmasıdır.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana">Yapılan çalışmalar yaşayan diyabetlilerin % 32’sinin hastalığının farkında olmadığını ortaya koymuştur.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana">Diyabet tedavisinde önemli adımlarından biri de, yaşam değişikliği terapisidir. Bu değişiklik kişilerin hem aç kalmadan kilo vermelerini sağlamakta, hem de kan şekeri seviyelerinin dengeli takip etmelerine yardımcı olmaktadır. Kan şekerinin yavaş yükselten besinleri tercih etmek ve öğün saatlerinin belli bir düzene oturtmak, bol miktarda lifli gıdalar (sebze, meyve, baklagiller) tüketmek en temel kuraldır. Yasak ya da kötü besin yoktur. Önemli olan tüketilen miktar, yeme zamanı, şekli ve pişirme yöntemidir. <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana">Diyabet insülin hormonunun salgılanmasının eksikliğine bağlı olarak kan şekerinin yükselmesine sebep olan endokrin-metabolik bir bozukluktur.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Şeker hastalığı, yaşam boyu süren bir hastalıktır. Tedavisindeki amaç; insüline olan gereksinmeyi azaltmak ve kan şekerinin normal düzeye indirmek ve bu düzeyi korumaktır.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Böylece hastalığa bağlı oluşabilecek bazı bozukluklar önlenebilir veya geciktirilebilir.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> </span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><b><span style="font-family:Verdana">Diyabetin komplikasyonları:</span></b><span style="font-family:Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Koma<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Kalp damar hastalıkları<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Sinir sistemi hastalıkları<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Böbrek bozuklukları<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Katarakt<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Enfeksiyonlara karşı hassasiyet<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Yaraların geç iyileşmesi<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Büyüme geriliği<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">-Ölü veya düşük doğum<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Şeker hastalığının tedavisinde diyet çok önemlidir. Gereğinde insülin veya ilaca başvurulabilir.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Diyet Tedavisi:</span></b><span style="font-family:Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family:Verdana">Yenilen besinler midede sindirildikten sonra şekere çevirip kana geçer. Bu şekerin vücutta kullanılması, enerji sağlaması için insülin hormonuna gerek vardır. İnsülin hormonunun salgılanmaması veya çok az salgılanması kandaki şekerin yükselmesine, dolayısıyla şeker hastalığına neden olmaktadır.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Her şeker hastası, sosyal ve ekonomik yaşantısına, beslenme alışkanlıklarına ve besin gereksinmelerine uygun olarak beslenmelidir.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Beslenme ve diyet uzmanı tarafından hazırlanan diyetinize dikkat etmek zorundasınız.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Şeker tedavisi mümkün olan bir hastalıktır.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Şeker hastaları için sakıncalı olan besinler:</span></b><span style="font-family: Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Şeker ve bütün şekerli tatlılar ( bal, reçel, pekmez, şurup, marmelat, çikolata…vs.),<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Börek, kurabiye, kek, pastalar.. gibi hamur işleri,<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Meşrubatlar ( gazoz, cola, hazır meyve suları,…), alkollü içecekler,<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Katı yağlar( margarin, tereyağı, iç yağ… gibi),<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Salam, sosis, sucuk, pastırma gibi yağlı yiyecekler,<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Sakatatlar( karaciğer, beyin, dalak, böbrek, dil, işkembe,…vs.)<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Dikkat:</span></b><span style="font-family:Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Hiçbir yiyecek kan şekerinin düşürmez. Halk arasında önerilen çok çeşitli yiyeceklerin kan şekerinin düşürdüğü söylentilerine inanmayın.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Yapay tatlandırıcı kullanabilirsiniz.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Hazır satılan diyabetik tatlılar beslenme ve diyet uzmanı ile görüşerek yiyebilirsiniz.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Şeker hastalığı için tehlikeli olan durumlar:</span></b><span style="font-family: Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Öğün atladığınızda veya geciktiğinizde, yeterli karbonidrat almadığınızda veya çok fazla aktivite yaptığınızda veya insülin, antidiyabetik ilaç kullandığınızda kan şekeriniz düşer.( Hipoglisemi)<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Şekeriniz düştüğünde:</span></b><span style="font-family:Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Halsizlik, baş dönmesi<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Birdenbire ter boşalması<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Şiddetli acıkma hissi<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Titreme, sinirlilik<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Baş ağrısı <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Kalp atışlarında hızlanma, artma<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Bu belirtileri hissettiğinizde ilk önlem olarak şeker almalısınız. Yanınızda mutlaka akide, kesme şekeri bulundurun.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">İhtiyacınızdan fazla yiyecek tükettiğinizde, eğer kullanıyorsanız insülin veya antidiyabetik ilaçları yetersiz aldığınızda, şeker, bal, reçel gibi besinleri yediğinizde kan şekeriniz yükselir.(Hiperglisemi)<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Şekeriniz yükseldiğinde:</span></b><span style="font-family:Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Susuzluk<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Halsizlik, durgunluk<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Uyku hali<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Sık idrara çıkma<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Baş dönmesi<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Bilinç kaybı<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">Diyetinize dikkat etmediğinizde kan şekeriniz çok yükselir veya çok düşebilir. Kan şekerindeki bu ani değişiklikler komaya neden olabilir.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana"> <o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><b><span style="font-family:Verdana">Diyet uygularken dikkat edilecek hususlar:</span></b><span style="font-family:Verdana"><o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Kilonuzu koruyun.( BKI: 20,0-24,9 arasında olmalıdır)<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Yemek saatlerinizi aksatmayın. Günlük beslenmenizi 3 ana, 3 ara öğün olarak düzenleyin. Çünkü; günlük öğün sayısı arttırıldığında insüline olan gereksinme azalır.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Diyetisyeninizin size önerdiği öğünlerde, önerilen miktarda yiyin.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Pişirme yöntemlerine dikkat edin. Haşlama, ızgara, fırında pişirme yöntemlerini kullanın. Kızartmalardan kaçının.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Diyetinizde posalı besinleri yeterinde bulundurun. Kurubaklagiller, sebze ve meyveler, kepekli ekmek bağırsak çalışmasını düzenler. Karbonhidratların yavaş sindirilmesini sağlayarak kan şekerinin ani yükselmesini önler.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Yağ seçimine dikkat edin. Sıvı yağları kullanın. Etli yemeklerinize yağ koymayın. Kırmızı et yerine beyaz etleri ( balık, tavuk vs.) tercih edin.<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Fiziksel aktivitelerinizi arttırın.( Yürümek, merdiven inip çıkmak, çarşıda dolaşmak… gibi)<o:p></o:p></span></p> <p class="NoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family:Verdana">. Diyetinizi her koşulda sürekli uygulayın.<br /> <br /> <br /> <br /> </span><span style="font-family:Verdana; mso-bidi-font-family:Arial"><o:p></o:p></span></p>