İshalli hastalıklar, 5 yaş altı çocuk ölümleri arasında ilk sırada yer almakta olduğu için Bakanlığımız tarafından “İshalli Hastalıkların Kontrolü Programı” başlatılmış, konunun önemi nedeniyle Bakanlığımız tarafından 01-07 Temmuz tarihleri arasındaki hafta “İshalli Hastalıkların Kontrolü ve Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası” kabul edilmiştir. İshalli hastalıklarda en önemli ölüm nedeni dehidratasyondur. Bu nedenle dehidratasyonun önlenmesi ya da ortadan kaldırılması; dolayısıyla ishale bağlı çocuk ölümlerinin azaltılması programın temel hedefidir.
İshalli hastalıkların önlenmesi, ishalde erken tanı ve tedavinin önemi, ağızdan sıvı tedavisinin uygulanması, temiz su kullanımı, hijyen kuralları, ishalli bebek ve çocuklara yaklaşımın, tüm anne babalar ve diğer aile bireyleri tarafından çok iyi bilinmesi gerekmektedir. Bunun için:
İçerisinde herhangi bir mikrop veya bakteri bulunmadığına emin olduğunuz sağlıklı suları tüketin. Emin olmadığınız durumlarda ise suyu on dakika kaynatıp tekrardan oda sıcaklığına geldiğinde tüketmek bir nebzede olsa ishal olma riskini düşürecektir.
- Sebze ve meyveleri iyice yıkamadan tüketmeyin.
- Et, balık ve deniz ürünlerini pişirdikten sonra tüketin. özellikle sucuk ve sosisi çiğ tüketmeyin.
- Sokak satıcılarından yiyecek veya içecek almayın.
- Yemek yemeden önce ve sonra ve tuvaletten çıktıktan sonra mutlaka ellerinizi sabunla köpürterek yıkayın.
İshal, özellikle 6 ay - 2 yaş arası çocuklarda daha sık görülür, çünkü bu yaşlarda ek besinlerle beslenmeye başlama ve dış ortamla temas daha fazla olmaktadır. Sadece anne sütüyle beslenen bebekler, ishale karşı özel bir koruma altındadırlar. İshal, inek sütü ya da bebek mamalarıyla beslenen 6 aylıktan küçük bebeklerde çok daha fazla görülmektedir. Anne sütü alan bebekler ishal olduklarında emzirme sıklığı artırılarak, emzirmeye devam edilmelidir. Bebekler, 6. aydan itibaren anne sütünün yanında ek gıdalara başlatılmalıdır. Taze hazırlanmış yiyecekler ve temiz içme suyu kullanılmalıdır. Hazırlanmış yiyeceklerin saklama koşulları, tüketim sürelerine dikkat edilmelidir. İshali azaltacağı düşüncesiyle ishalli olan çocuğa yiyecek ya da su vermemek yanlış bir inanıştır, çocuğun susuz kalmasına ve beslenme bozukluğuna yol açar. Bu nedenle ishal sırasında beslenme ve sıvı alımı artırılarak özenle sürdürülmelidir. İshal başlar başlamaz her zamankinden daha fazla sıvı verilmelidir. Bebek ve çocuklarımıza doktor kontrolü dışında ilaç kullanılmamalıdır. Bebek ya da çocuklarla ilgili besin hazırlama, besleme gibi işlemlere başlamadan önce ve sonra eller mutlaka sabunla yıkanmalıdır.
İshali 2 günden uzun süre devam eden bebek ve çocuklar, çok sayıda sulu dışkı, yetersiz yeme ve içme, tekrarlayan kusma, ateş, dışkıda kan, aşırı susuzluk şikâyetleri olan bebek ve çocuklar vakit kaybetmeden mutlaka bir sağlık kurumuna götürülmelidir. İshalle kaybedilen sıvı ve besinler kısa sürede yerine konmazsa İshal öldürücü bir hastalık olabilir. Türkiye'de 0-5 yaşta görülen ishalli hastalıklar ve bunlara bağlı ölümlerin önlenmesinde önemli gelişmeler kaydedilmiştir.
