Bebeklik döneminde yüksek ses, parlak ışık gibi etkenlerle başlayan korku algısı çocuğun yaşı büyüdükçe değişkenlik gösteriyor. Neredeyse her çocukta görülen karanlık ve gök gürültüsü gibi korkular ise özellikle 3-6 yaş arasında artıyor. Çocukluk çağı korkuları, çocuğun yaşına ve gelişim dönemine göre farklılık gösterdiğini söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Uzman Psikolog Aylin Sezer “Çocuklar 3-4 yaşına kadar yüksek ses, hızlı hareketler, yabancılar ve özellikle anne-babadan ayrılmaya dair korkular yaşarken; 4-6 yaş arası, daha çok karanlık, canavarlar, gece duydukları garip sesler ve köpek gibi hayvanlara dair korkular geliştiriyorlar” diye konuştu. Psk. Sezer okul çağındaki çocukların fırtına gibi doğal afetlerin yanı sıra evde yalnız kalmaktan, hekime gitmekten, azarlanmaktan, reddedilmekten ve başarısız olmaktan korkabileceğini anlattı.
Tehdit ettiğiniz şeyden korkması şaşırtmamalı
Çocukluk çağı korkularına neden olabilecek durumları ve sonrasında ortaya çıkabilecek davranış değişikliklerine değinen Psk. Sezer, ailelerin çocukların korkularına doğru yaklaşmayı öğrenmesi gerektiğini belirtti. Örneğin çocuğu her yaramazlık yaptığında “Seni doktora götüreceğim, iğne yapacak” diye korkuttuktan sonra, çocuğun doktor korkusu geliştirmesine şaşırmamamız gerektiğini belirten Psk. Sezer, karanlıktan korkan çocuğu karanlık odaya kapatmanın da çok sık rastlanan bir durum olduğunu söyledi. Psk. Sezer, “Aynı şekilde yaramazlık yaparsan seni köpeklere veririm, sokakta elimi tutmazsan seni dilenciler alır, gibi tehditlerin çocuklarda yeni korkular oluşturması çok doğal” dedi. Çocukların korkularını önemsememek, ayıplamak veya korkularıyla alay etmek gibi davranışların korkuların artmasına neden olduğunu söyleyen Psk. Sezer “Çocuk bu sefer küçük düşme, aşağılanma kaygısıyla, korkusunu ifade edemeyecek, destek alamayacak ve bu durumlarda çaresizliği artıracaktır” şeklinde konuştu.
Tutarsız disiplin yöntemleri korkuya neden olur
Anne ve babanın tutarsız disiplin yöntemleri veya aşırı koruyucu davranışlarının da korkuları artırabileceğini anlatan Psk. Sezer, “Dış dünyanın korkutucu ve zarar verici olduğu mesajı sıklıkla yinelenen çocuk, ilişki kurduğu her nesne, olay ve kişiye korku ile yaklaşmayı öğrenecektir” dedi. Boşanma, ölüm, uzun hastane yatışları gibi, uzun süreli ayrılıkların çocuklarda güvensizlik ve tehlikede olduğu hissi uyandırabileceğine değinen Psk. Sezer, “Çocukluk korkuları bazen gelişim dönemi ile ilgili olabildiği gibi durumsal da olabilir. Bu korkular, dış dünya ile mücadelelerinde kendilerine olan güvenlerini kazanırlar” diye konuştu.
Ne zaman hekime başvurmalı?
Özellikle erken yaşlardaki çocukluk korkularının, genelde gelişimsel meselelerle ilgili olduğunu, bunun kendiliğinden geçtiğini anlatan Psk. Sezer bu noktada ailenin tutumunun ve korkuya nasıl yaklaştığının önemli olduğunu belirtti. Psk. Sezer hangi durumlarda hekime başvurmak gerektiğini şu şekilde sıraladı: “Gündelik yaşamını engellemeye başladıysa, yaşına ve karakterine uygun olmayan davranışlar gösteriyorsa, bazı yerler, kişiler veya durumlardan kaçınmaya başladıysa, rahatlatılmaya rağmen korku ısrarcı bir şekilde kalıyorsa veya kötüleşiyorsa, fiziksel nedeni olmayan, ısrarcı bedensel şikayetleri varsa (sürekli karın ağrısı, baş ağrısı), hafif takıntı davranışları geliştirmeye başladıysa, korkutucu kabuslar, korkusundan dolayı uyuyamaması, odasına girmemek için ağlama nöbetleri geçirmesi gibi, normal yaşamını devam ettirmesine engel olacak boyuttaysa, mutlaka bir çocuk ruh sağlığı uzmanına başvurun”.
Korkuları yenmek için ne yapmalı?
Çocukların korkuları yenmesinde en büyük yardımcının anne-babayla kurulan güvenli bağın, bu korkuların giderilmesinde en önemli faktör olduğunu vurgulayan Psikolog Aylin Sezer, ailelerin yapması gerekenleri şöyle özetledi;
- Çocuğunuzun korkusuna saygı gösterin.
- Çocuğunuzun genellikle bu korkunun üstesinden kendi kendine gelebileceğini unutmayın ve onu bu korkuyla uğraşması için cesaretlendirin.
- Çocuğa güvenli ve istikrarlı bir ortam yaratın
- Çocuğun neden korktuğunu ona sorarak anlamak ve birlikte bu korkuyla baş etmeye çalışmak önemlidir. Çocuk karanlıktan korkuyorsa, onunla birlikte odaya gitmek, ışık açık ve kapalıyken odada birlikte oturmak, yalnız yatmaktan korkuyorsa, uyuyana kadar yanında kalmak (o uyuduktan sonra kendi odanıza gideceğinizi mutlaka söyleyerek), odada veya koridorda bir ışık bırakmak, odasının kapısını açık bırakıp, ihtiyacı olursa seslenebileceğini söylemek, çocuğunuzu rahatlatacaktır.
Anadolu Sağlık Merkezi Hakkında
Yaşam kalitesini artırmak için dünya standartlarında sağlık hizmeti sunmak hedefiyle kurulan Anadolu Sağlık Merkezi, modern tıbbın gereklerini yeni ve kapsamlı bir sağlık anlayışıyla hastalarına aktarıyor. Hizmet kalitesine önemli katkı sağlayan Johns Hopkins Medicine (JHM) ile devam eden işbirliği Anadolu Sağlık Merkezi'nin sağlıkta referans merkezi olma vizyonunu da destekliyor. Kurulduğu günden buyana gerçekleştirdiği çalışmalarla ‘Sağlığın Merkezi’ konumuna ulaşan Anadolu Sağlık Merkezi; onkoloji, kalp damar sağlığı, kadın hastalıkları ve tüp bebek, nöroloji, cerrahi bilimler ve iç hastalıkları dahil olmak üzere tüm branşlarda sunduğu hizmetlerde hasta odaklı yaklaşımla hareket ediyor. Hizmetlerinde hasta hakları ve güvenliğini temel önceliği olarak belirleyen Anadolu Sağlık Merkezi, kaliteli sağlık hizmeti ile dünyanın farklı bölgelerinden gelen hastalara tedavi olanağı sunuyor
Johns Hopkins Medicine Hakkında
Johns Hopkins Medicine, Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerini ve bilim adamlarını, Johns Hopkins Sağlık Sisteminin organizasyonları, sağlık profesyonelleri ve tesisleri ile birleştirmektedir. Johns Hopkins Medicine’ın misyonu, tıbbi eğitim, araştırma ve klinik bakım standartlarını mükemmelleştirerek toplumun ve dünyanın sağlığını daha iyi bir seviyeye çıkartmaktır. Farklı ve kapsamlı olan Johns Hopkins Medicine, Johns Hopkins Hospital’ın 1889’daki açılışından bu yana, sağlığı korumak için hekimlerin ve tıbbi bilim adamlarının biyomedikal araştırmalar ve tıbbi bilgilerin uygulanması konularındaki eğitimlerinde uluslararası liderlik sağlamıştır.
Editör: TE Bilişim
