Niğde Türk Ocağı’nda 21 Ekim 2016 tarihinde Ömer Halisdemir Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Nebi AZEROĞLU’nun katılımıyla “İran’da Türk İzleri” başlıklı bir sohbet gerçekleştirildi.

Konuşmacı Yrd. Doç. Dr. Nebi Azeroğlu, özetle sonbetinde şu konulara değindi.
 
Azeroğlu; "İran’ın büyük bölümü eski zamanlardan beri Türk yurdu olmuştur. Türkistan ve Anadolu coğrafyasını birleştiren bu önemli bölge, göçler sırasında Türklerin Türkistan’dan Anadolu’ya geçiş yolunu sağlamıştır. Rafael’in belirttiği gibi, Anadolu’nun Türkleşmesinden önce İran Türkleşmesi tamamlanmış ve bu durum Anadolu’nun Türkleşmesine önemli katkılarda bulunmuştur.[1] (Rafael, 1997: 312), İbni Haldun kendi tarih kitabında “İran Türklerin yurdudur, ancak Fars bilginleri bunu inkâr ediyorlar.” ifadesini kullanmıştır.[2] İran Türklüğü gerek halk edebiyatı ürünleri gerekse inanç yönünden her zaman Anadolu’ya bir kaynak olmuştur. Horasan erenlerinin, Anadolu’nun Türkleşmesinde ve Müslümanlaştırmasında büyük etkisi olmuştur.
 
Tarih boyu Türkler, İran’da Selçuklar, Gazneliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safeviler ve Kaçarlara gibi büyük Türk devletleri kurmuşlar. Selçuklu İmparatorluğundan önce bu bölgede Türk varlığı görülse de, Selçuklu İmparatorluğu ile birlikte Türk topluluklarının Horasan, Kirman, Fars, Irak ve Azerbaycan bölgesinde yoğunlaştığını görüyoruz. Ordu ve saray dilinin Türkçe olması dönemin Farsça edebi dilini etkilemiş ve birçok Türkçe sözlük Farsçaya geçmiştir. Bu dönemde Selçuklu sarayında Fars edebiyatı gelişmiş ve Şehname gibi önemli eserler ortaya çıkmıştır.
 XVI asırda bir İran tarihçisinin “Azerbaycan’ı bütün İran’ın özeti ve askeri kuvvetinin kaynağı olmuştur”, ifadesinin kullanması,[3] İran’da Türk varlığının ne kadar köklü ve yoğun olduğunun göstergesidir.
 
İran’ın her tarafına yayılan Türkler daha sonra üç önemli bölgede yoğunlaşmışlar:
  1. Kuzey Batı Türkleri (Azerbaycan Türkleri.)
  2. Kuzey Doğu Türkleri (Horasan Türkleri).
  3. Güney ve Merkez Türkleri (Kaşkay, Hamse ve İsfahan Türkleri).
1. Kuzey Batı Türklerini Afşar, Bayat, Begdili, Bayındır, Kıpçak, Halaç, Tekeli, Şamlı, Usanlı, İspirili, Karagözlü, Buçarlı, Akkoyunlu, Karakoyunlu, Rumlu, Ustaclu, boyları oluşturmaktadır. Bu boylardan Kıpçak ve Halaçlar hariç diğerleri Oğuz boylarındandır.
2. Kuzey Doğu Türklerinin çoğunu Türkmenler oluşturmaktadır. Ayrıca Geraylı, Temirtaş, Çağatay, Celayir, Karşıkuzey, Afşar ve Bayat boyları da bu bölgede yaşamaktadır.
3. Güney ve Orta İran Türklerinde Kaşkaylar, Hamseler, Huzistan Türkleri, Kirman Türkleri ve İsfahan Türkleri yaşamaktadırlar" dedi. 
 
Editör: TE Bilişim