<span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"> <span style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"> </span> </span></span> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify;text-indent:35.4pt"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Halk Sağlığı Müdür vekili Dr. Abdullah Bircan yaptığı basın açıklamasında; Kuduz, halk sağlığına tehdit oluşturan eski çağlardan beri bilinen önemli bir enfeksiyondur. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl yaklaşık 55.000 kişi kuduz nedeniyle yaşamını yitirmektedir.Ülkemizde kurt, tilki, çakal, yaban kedisi ve gelincik gibi vahşi hayvanlarla; köpek, kedi, sığır, koyun, keçi ve at gibi evcil hayvanlar hastalığa yakalanabilen hayvanlardır.Ülkemizde kuduzu insanlara en çok bulaştıran hayvanlar ise başıboş köpeklerdir.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"> </span></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"><b>Kuduza yakalanmış hayvan ne gibi belirtiler gösterir?</b></span></span><b><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduza yakalanmış evcil bir hayvanda bazı huy değişiklikleri görülür.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Daha önceleri normal davranış gösteren hayvanlar sinirli ve saldırgan olurlar.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Dikkatlerini çeken her şeye karşı ısırma ve saldırma isteği gösterirler.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Yutak felcine bağlı olarak yutkunma reflekslerini yitirdiklerinden, sudan korkarlar ve ağızlarından aşırı miktarda salya aktığı görülür.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Vahşi hayvanlar insanlara olan korkusunu yitirir ve evcil hayvan gibi insanlara yaklaşabilirler.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Genelde gece ortaya çıkan vahşi hayvanlar, gündüz de ortalıkta görülebilirler ve dikkatini çeken her cisme saldırırlar.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Hastalığın ileri safhalarında felç gelişir ve hayvanlar komaya girerek ölürler.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"> </span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"><b>Kuduzun insanlarda belirtileri nelerdir?</b></span></span><b><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Hastalık belirtileri virüsün vücuda girmesinden itibaren yaklaşık 3-8 hafta sonra ortaya çıkar.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Hastalık insanlarda ilk önce halsizlik, ateş, iştahsızlık, bulantı, baş ve boğaz ağrısı gibi hastalığa özel olmayan belirtilerle başlar.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Isırık yeri ve çevresinde ağrı ve kaşıntı görülebilir.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Yutak felci sebebiyle kuduzun karakteristik belirtisi olan sudan korkma görülür.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Daha sonra hasta komaya girer ve ölüm meydana gelir.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"><b>Hastalığın belirtileri görülmeye başladıktan sonra ölüm kaçınılmazdır.</b></span></span><b><span style="font-family:"Times New Roman","serif";mso-bidi-font-style: italic"><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"> </span></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"><b>Kuduz nasıl bulaşır?</b></span></span><b><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduza yakalanmış bir hayvanın (ülkemizde çoğunlukla başıboş köpekler) ısırmasıyla,</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık veya çatlak deriye; göz, ağız veya buruna temas etmesiyle,</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz hayvanın tırmalaması sonucu meydana gelen yaralanmalarla (hayvanın tırnağı kendi salyasıyla bulaşık olabilir),</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz hayvanın salyasıyla bulaşık malzemenin (tasma, yular ve dizgin gibi) bütünlüğü bozulmuş deriye temasıyla,</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz hayvanın etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesiyle.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"></p> <span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><b> </b></p> </span></span> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"><b>Kuduzdan korunmak için neler yapılmalıdır?</b></span></span><b><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kedi ve köpekler kuduza karşı mutlaka aşılattırılmalıdır.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Evcil hayvanların, başıboş ve/veya vahşi hayvanlarla temas etmesine engel olunmalıdır.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Çevrede başıboş, hasta, garip davranışlar sergileyen veya ölmüş hayvan görüldüğünde ilgili yerler haberdar edilmelidir (belediyeler, muhtarlıklar, Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri gibi)</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz şüpheli temas söz konusu olduğunda neler yapılmalıdır?</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Yara veya ısırık bölgesi hiç vakit kaybedilmeden bol akarsu ve sabunla iyice yıkanmalı ve arkasından tentürdiyot gibi iyotlu antiseptikler uygulanmalıdır.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Göz, ağız veya burun şüpheli temasa maruz kalmışsa, bu bölgeler birkaç dakika içinde bol suyla yıkanmalıdır.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz şüpheli temasa maruz kalan kişi yukarıda belirtilen uygulamaları yaptıktan sonra derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmeli ve hekimin düzenleyeceği aşılama programını aksatmadan uygulamalıdır.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;"><b>Kuduz hastalığının tedavisi var mıdır?</b></span></span><b><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></b></p> <p class="MsoNoSpacing" style="text-align:justify"><span style="font-family: Verdana;"><span style="font-size: 16px;">Kuduz hastalığının belirtileri ortaya çıktıktan sonra tedavisi <u>imkansızdır</u>; hastalık ölümle sonuçlanır.</span></span><span style="font-family:"Times New Roman","serif""><o:p></o:p></span></p>