Selim GÖKEL yazdı.
Bu yazımda seçim verileri ışığında Ulukışla, Çiftlik, Çamardı, Altunhisar ve Niğde Merkez ilçe oy oranları ile partileri irdeledim, 14 Mayıs 2023 Milletvekilliği seçimini Niğde tarihine not düşmemiz gerekiyordu.
Ulukışla farkı
Ulukışla CHP’nin 1. Parti olduğu tek ilçemiz. CHP 2018’de % 27,64 olan oyunu 33,25 yapmış. Ulukışla’nın öteden beri bir CHP duruşu var bunu bu seçimde de hissettirdi.
Ak Parti ise % 32,75 olan oyunu % 30 bandına çekmiş. Niğde’nin bütün ilçelerinde olduğu gibi Ulukışla’da oyları düşmüş. Ak Partili bir belediye olan Ulukışla’da MHP dahil Cumhur İttifakının oyunun düşmesi manidar.
MHP Niğde’de sadece Ulukışla’da daha önceki seçimlerdeki oylarını kaybetmiş. MHP 2018’de % 24,28 olan oyunu % 16,77’ye düşürmüş. MHP’nin Niğde’nin ilçelerinde oylarını düşürdüğü ilçeler birisi Ulukışla diğeri Çiftlik ilçesi oldu.
İYİ Parti’nin 2018 genel seçimlerine göre oylarını koruduğu yer Ulukışla olmuş. % 11 lik oy oranını korumuş.
Çiftlik İlçesinin seçimi
Çiftlik İlçesi’de Ulukışla İlçesi gibi Ak Parti’nin kan kaybettiği ilçelerden biri. Her ne kadar Ak Parti Çiftlik İlçesinde 1. Parti olarak çıksa da yaklaşık 8 puanlık bir düşük söz konusu.
CHP Çiftlik İlçesindeki oylarını % 23 ‘den % 27’e yükseltmiş, ama bu düşük bir oran. Çiftlik İlçesinden beklenti daha yüksek bir orandı.
MHP Çiftlik İlçesinde 208 yılındaki oy oranı % 27,25 iken % 23,89 düşmüş. Ulukışla ile birlikte MHP nin oylarının Çiftlik İlçesinde de düştüğü görülüyor.
İYİ Parti ise oylarını tek artırdığı yer Çiftlik İlçesi olduğu görülüyor. Çiftlik ilçesinde % 9,09 olan oyunu 11,48’e yükseltmiş. Bunda da İYİ Partinin adaylarının birinin Çiftlikli olmasından kaynaklandığı görülüyor.
Çamardı 2 vekil çıkardı
Çamardı İlçesi Ak Parti’ye yıllardır Altunhisar’dan sonra en yüksek desteği veren bir ilçemiz. Bu seçimde Çamardılı iki aday vardı. Prof.Dr. Cevahir Uzkurt ve Cumali İnce Çamardılı, Çamardılılar 2 vekil çıkardık diye seviniyor.
Ak Parti’nin oyları Çamardı’da da düştü. Çamardı’da % 54,68 olan oyunu, % 45,86’ya düşmüş. Bu 10 puanlık farkın yaklaşık 8 puanı MHP’ye giderken, CHP de burada % 11 lik oy oranını % 12 lere çıkarmış.
İYİ Parti ise Çamardı da % 12 olan oyunu % 10’ düşürmüş.
Altunhisar bildiğiniz gibi
Altunhisar İlçesi hemen hemen bütün genel seçimlerde Ak Parti’ye en yüksek desteği veren ilçemizden birisi, yerel seçimlerde MHP Belediyeyi alsa da Ak Parti’nin bariz üstünlüğü hala var. Altunhisar’da da Ak Parti oyları düşmüş. 2018 seçimlerinde % 56 olan oy oranı Aynı Çamardı ilçesi gibi yaklaşık % 10 luk bir düşüş oluşmuş.
Altunhisar ilçesinde MHP de oylarını artırmış. % 22 olan oy oranını % 27 lere çıkarmış. Aslında Belediyenin MHP olmasının çokta etkisinin olmadığı görülüyor. CHP ise burada sadece % 2 oranında oyunu artırabilmiş.
Altunhisar, Çamardı, Çiftlik, Ulukışla ilçesinin toplam oyları Bor İlçesinin oylarını geçemiyor.
Seçimi belirleyen İlçe Bor İlçesi oldu
Ak Parti Niğde Milletvekilliği 1. Sıra adaylarını hep Borlulardan oluştururdu. Ancak bu seçimde Bor es geçildi. Daha önceki genel seçimde 1. Sıra olan Yavuz Ergun tekrar aday gösterildi ama bu sefer tenzili rütbe ile 2. Sıradan aday yapıldı. Bu durumu Borlular affetmedi. Gerek Yavuz Ergun’un 5 yıllık vekillik sürecinde silik bir milletvekilliği profili çizmesine rağmen Eski Başkan Sıtkı Erat gibi, Eski Baro Başkanı Av. Hüseyin Demirbilek gibi kişileri aday yapmayıp halktan uzak Yavuz Ergun’u yapınca… Tepki de gecikmedi.
Oysa, MHP 3 gün önceden adayını açıklamış milliyetçi oyların yoğun olduğu Bor İlçesinden aday göstermemişti. Bu fırsatı diğer partiler değerlendiremedi.
Ak Partili başarılı gösterilen bir belediye ye rağmen, % 45,76 lık yüksek bir oy oranından % 31,11’e düşen bir oy oranı ile Ak Parti Niğde’de bir vekilliği kaybetti. Borlu Ak Parti’ye adeta ceza kesti. Manşetler! yerine her gün onlarca el sıkışırken görüntülendiği sosyal medya paylaşımları da yetmedi.
Bor İlçesi önceki seçimlerde de çok bilinçli stratejik oy kullanmıştır, bu seçimde de aynen öyle oldu. Bor’daki durumu, Borlunun psikolojini MHP iyi okudu ve diğer ilçelere göre oy yoğunluğu çok olan Bor İlçesinde iyi çalışma yaptılar ve sonuç aldılar.
MHP 2018 genel seçimlerindeki % 20,12 olan oy oranını % 28,31‘e yükseltti, kendisine en yakın rakip olan Ak Parti adayına karşı büyük bir avantaj elde etti. Cumali İnce Borlunun desteği ile meclise gitti. Bor merkezde MHP 1999'dan sonra ilk defa birinci parti oldu.
CHP’nin 1. Sıra adayı Ömer Fethi Gürer’de Borluydu. Ama, Bor solcu muhtarın bile çıkmadığı bir ilçeydi. Borlu iktidarı seven sağ seçmene sahip. Buna rağmen CHP oyları % 4 arttı, ama yetersiz daha fazla olması lazımdı. Türkiye’nin tanıdığı etliye sütlüye çok dokunmayan, soru önergeleri ile gündemde hep kalan, halk içinde olan, kendisinin gazetecilik geçmişi olmasına rağmen bu seçimde basını hiç kullanmayan, para harcamayan. Kendinden sonraki gelen adayları sürükleyecek potansiyeli olmasına rağmen bunu hiç düşünmeyen. Ömer Fethi Gürer son kez meclise gitti.
CHP’nin oy oranı % 23,89’a yükseldi. İktidar partisi, belediyeye sahip Ak Parti’den sadece 7 puan geride. Burası da çok önemli.
İYİ Parti’nin çok oy alabileceği seçmen potansiyelinin olduğu Bor İlçesi’nde tanınmayan bir kişiyi aday yaptı. Niğde ve Bor’da belli kesimlerin çerçevesinde kalan, o çerçeveden dışarıya çıkamayan bir parti olan İYİ Parti Bor’da doğal olarak hayal kırıklığına uğradı. % 12 olan bir önceki genel seçim oyunu % 10’a düşürdü.
Niğde’ye Bakan! olur mu?
Niğde Merkez İlçe’nin 161.579 seçmenden 143,905 kişi oy kullanmış. Ak Parti Niğde merkez ve merkeze bağlı beldelerinde 2018 seçimlerinde % 43,25 oranındaki oy oranını 33.35’e düşürdü.
Niğde Belediyesi ve bir çok belde belediyesi Ak Partili olmasına rağmen bu sonuç alındı. Ak Parti tüm Türkiye’de olduğu gibi, bu seçimde de devlet imkanlarını kullandı ve diğer partilerinden çok ama çok önde seçimlere girdi, ona rağmen mevcut 2 milletvekilini koruyamadı 1 milletvekili ile yetindi.
Aslında buna gerekçe son 20 yılda Niğde’nin hizmet alamayan bana göre, vekilsiz zavallı bir şehir olmasından kaynaklanıyor. Ak Parti seçmeni bütün ilçelerde ve merkezde MHP ye kaymış, tepki oyları bariz görünüyor. Memnuniyetsizlik var ki, bu durum yerel seçimlerde sıkıntı yaratacak.
Teknotrak, bürokrat bir aday Prof. Dr. Cevahir Uzkurt vekil seçildi. Niğde’nin Ak Parti’ye küskünlüğü, oy oranının düşüşü ancak ve ancak bir bakanlık verilmesi ile giderilebilir, ki Cevahir Uzkurt’ta bu potansiyel var. Hoş var diyorum ama Alpaslan Kavaklıoğlu’nda da bakanlık potansiyeli vardı. Bakan yardımcısı da oldu, Da ne oldu? Seçimlere 10 gün kala Bor Askeri Fabrikasını ziyaret etti, Niğde’de Togg önünde fotoğraflar attı ve gitti. Erdoğan Özegen’i de bu profil içinde görebilirsiniz. Daha önce de yazmıştım, Cevahir Uzkurt’un en bundan sonra da en büyük handikabı Niğde’nin ilgisiz, başarısız eski vekil yeni bürokratları. "Ben farklıyım" diyecek çabası olması lazım.
Niğde’den 1 milletvekili çıkaran MHP Niğde Merkezi oylarını sadece 1 puan yükseltebildi. Burada Bor’un % 8 lik oranının önemi görülebilir. MHP Niğde Merkez İlçede % 21,29 oy aldı. CHP ise % 4 puan artırarak oylarını % 24,10’a ulaştı. Beklenti daha fazlaydı ama olmadı, teşkilattan adaylara kadar birçok sebebi var.
Yeniden Refah Partisinin de bütün ilçeler ve Niğde Merkez’deki oy oranını da atlamamak gerekiyor. Niğde merkez de % 3 ün üzerinde oy alan ve bütün sandıklarda oran olarak az da olsa var olduklarını hissettirdiler.
Genel ve partilerin oy oranlarını not düştüğümüz bu yazının ardından, Ak Parti ve İYİ Parti’nin Niğde’de neden düşüşte olduğu, yeni milletvekillerini, onların Niğde’nin sorunlarına ne kadar hakim olduklarını, partilerini, daha detaylı yazacağız.
