5682 sayılı Pasaport Kanunu ile 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunla idare edilen göç ve yabancılar sisteminde önemli değişiklikler getirecek olan Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu hakkında idareciler kadar uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları da olumlu görüş bildiriyor.
Tasarının göç, yabancılar ve iltica alanında çok önemli ve olumlu değişiklikler getirdiğini ifade eden Alt Komisyon Başkanı Niğde Milletvekili Alpaslan Kavaklıoğlu, özellikle üç önemli ayağı olduğunu ifade ediyor: “Birincisi, kanunla düzenlenmesi gereken, daha çok ikincil düzenlemelerle yürütülen göç alanı, kanun ve kanun temelinde hazırlanacak düzenlemelerle yürütülmeye başlanarak, uluslararası insan hakları standartlarına uyumlu göç sistemi hayata geçirilmiş olacak. Bunun yanı sıra uluslararası bir sorun haline gelen düzensiz göçle mücadelenin hukuki alt yapısının güçlendirilmesi ve etkinleştirilmesi; düzenli göçte ise bürokratik işlemlerin olabildiğince azaltılarak tutarlılık ve güvene dayalı bir göç sistemi anlayışının hâkim kılınması sağlanacak. Üçüncü ayak ise, insan hakları temelinde, özgürlük ve güvenlik arasındaki hassas dengenin korunduğu, uluslar arası insan hakları normlarına ve AB müktesebatına uyumlu, göç alanında ihtiyaç duyduğumuz hukuki, idari ve fiziki alt yapıya uygun etkin ve yönetilebilir bir göç sistemi kurulacak”.
Ekonomik büyüme Türkiye’ye göçü tetikledi
Yabancıların Türkiye’ye giriş ve çıkışları, vize ve ikamet izinleri hususlarındaki güncelliğini yitirmiş, dağınık, yetersiz mevzuatın değişmesi gerekliliğinden yola çıkılarak hazırlanan yasanın ilgili olduğu konuları tüm yöneriyle kuşatan, kaliteli mevzuat ilkelerine uygun düzenlemeler getirecek yapıda olduğuna dikkat çeken Kavaklıoğlu, uygulamada yaşanan sıkıntıların da önüne geçileceğini belirtti.
Kavaklıoğlu neden böyle bir yasanın zorunlu olduğuna ilişkin ise şunları söyledi: “Eski tarihlerden beri önemli göç rotaları üzerinde yer almakta olan bir ülkeyiz ve hem iç göç hem de dış göç açısından oldukça deneyimli ve tarihinde çok büyük göç süreçlerine tanıklık ettik. Hatta göç ile kurulan ABD, Yeni Zelanda, Avustralya gibi ülkeleri saymazsak dünyada bu kadar büyük sayıda insan kitlesini hazmedebilecek başka ülkeler göstermek zor. Bu yoğun insan hareketliliği ve sirkülâsyonu günümüzde de artarak devam etmektedir. Türkiye’nin artan ekonomik gücü ülkemize yönelik göç hareketleri için bir çekim unsuru oluştururken, yer aldığı coğrafi bölgede devam eden siyasi istikrarsızlıklar, Türkiye’ye yönelik göçü teşvik eden bir diğer unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Son dönemlere kadar daha çok bir geçiş köprüsü konumda olan ve daha çok transit bir güzergâh olarak nitelendirilen ülkemizin artan ekonomik gücü ve istikrarıyla göç hareketleri açısından bir “hedef ülke” konumu geldiği bir gerçek. İşte bu faktörler böyle bir yasayı zorunlu kılmaktadır”.
2540 personel alınacak
Tasarı’nın en önemli yeniliklerinden biri de Türk toplumu ve yabancılar arasında iletişimi mümkün kılan ve ilk kez mevzuatımıza girecek olan “uyum” konusundaki düzenlemeler. Bununla, yabancıların ve uluslar arası koruma başvurusu ve statüsü sahibi kişilerin toplumla uyumu, toplumun da yabancılarla uyum içinde bulunabilmesi için yapılacak çalışmalara imkan tanınmakta, her şeyden önce bu sürecin önü açılmakta. Bu hükümlerin, kimi ülkelerde olduğu gibi göçü kısıtlama amaçlı değil, yabancıların ve toplumun bilinçli ve düzenli bir şekilde birlikte yaşamalarını mümkün kılacak ve kolaylaştıracak esnek bir yapıda düzenlendiği bildirildi.
Göç alanının, Avrupa Birliği sürecinin de önemli ayaklarından biri olduğunu belirten Alt Komisyon Başkanı Kavaklıoğlu, yasanın AB müzakere süreciyle de uyum arz ettiğini kaydetti. Ayrıca tasarıyla getirilen düzenlemelerden oluşan göç sistemini ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyon içinde yöneterek, bu alandaki kurumsal sorumluluğu üstlenecek bir de idari teşkilatın kurulması öngörülüyor. İçişleri Bakanlığı bünyesinde kurulacak Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün merkez ve taşra yapılanmasının yanı sıra yurtdışında da temsilcilikleri olacak. Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne çok sayıda göç uzmanı, sosyal çalışmacı ve mütercimlerin yer aldığı Merkez biriminde 365; 81 İl’de kurulacak taşra teşkilatlarında ise İl ve İlçe göç idaresi müdürleri, göç uzmanları ve mütercimlerden oluşan 2540 kadro ihdas edilecek. Yurt dışı yapılanmalarda ise göç müşaviri ve göç ataşesi olmak üzere 100 kadro ihdası olacak.
