Dr. Öztürk açıklmasında şu görüşlere yer verdi. “Birçok insan için 14 Kasım sıradan bir sonbahar günüdür. Dünyadaki yüz binlerce şeker hastası çocuk için ise 14 Kasım en az kendi doğum günleri kadar önemlidir; çünkü 14 Kasım, geçen yüzyılın başında (1921) insülini bularak onlara yaşamlarını armağan eden Kanadalı doktor Frederick Banting’in doğduğu gündür. Ona saygının bir ifadesi olarak
Günümüzde, diabetes mellitus ( diyabet) ve onunla aynı risk faktörlerinin paylaşan bulaşıcı olmayan, kronik hastalıklar önemli bir sağlık sorunu oluşturmaktadır. Her yıl dünyada 8 ile 14 milyon insan diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve kronik solunum yolu hastalıkları gibi diğer kronik karmaşık hastalıklar nedeniyle kaybedilmektedir. Yaşam tarzındaki hızlı değişim ile birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların tümünde özellikle tip 2 diyabet prevelansı hızla yükselmektedir. 2009 sonu itibarı ile tüm dünyadaki diyabet nüfusu 285 milyon iken bu sayının 2030 yılında 438 milyona ulaşması beklenmektedir. Bunun başlıca nedenleri nüfus artışı, yaşlanma ve kentleşmenin getirdiği yaşam tarzı değişimim sonucu obezite ve fiziksel inaktivitenin artmasıdır.
Yapılan çalışmalar yaşayan diyabetlilerin % 32’sinin hastalığının farkında olmadığını ortaya koymuştur.
Diyabet tedavisinde önemli adımlarından biri de, yaşam değişikliği terapisidir. Bu değişiklik kişilerin hem aç kalmadan kilo vermelerini sağlamakta, hem de kan şekeri seviyelerinin dengeli takip etmelerine yardımcı olmaktadır. Kan şekerinin yavaş yükselten besinleri tercih etmek ve öğün saatlerinin belli bir düzene oturtmak, bol miktarda lifli gıdalar (sebze, meyve, baklagiller) tüketmek en temel kuraldır. Yasak ya da kötü besin yoktur. Önemli olan tüketilen miktar, yeme zamanı, şekli ve pişirme yöntemidir.
Diyabet insülin hormonunun salgılanmasının eksikliğine bağlı olarak kan şekerinin yükselmesine sebep olan endokrin-metabolik bir bozukluktur.
Şeker hastalığı, yaşam boyu süren bir hastalıktır. Tedavisindeki amaç; insüline olan gereksinmeyi azaltmak ve kan şekerinin normal düzeye indirmek ve bu düzeyi korumaktır.
Böylece hastalığa bağlı oluşabilecek bazı bozukluklar önlenebilir veya geciktirilebilir.
Diyabetin komplikasyonları:
-Koma
-Kalp damar hastalıkları
-Sinir sistemi hastalıkları
-Böbrek bozuklukları
-Katarakt
-Enfeksiyonlara karşı hassasiyet
-Yaraların geç iyileşmesi
-Büyüme geriliği
-Ölü veya düşük doğum
Şeker hastalığının tedavisinde diyet çok önemlidir. Gereğinde insülin veya ilaca başvurulabilir.
Diyet Tedavisi:
Yenilen besinler midede sindirildikten sonra şekere çevirip kana geçer. Bu şekerin vücutta kullanılması, enerji sağlaması için insülin hormonuna gerek vardır. İnsülin hormonunun salgılanmaması veya çok az salgılanması kandaki şekerin yükselmesine, dolayısıyla şeker hastalığına neden olmaktadır.
Her şeker hastası, sosyal ve ekonomik yaşantısına, beslenme alışkanlıklarına ve besin gereksinmelerine uygun olarak beslenmelidir.
Beslenme ve diyet uzmanı tarafından hazırlanan diyetinize dikkat etmek zorundasınız.
Şeker tedavisi mümkün olan bir hastalıktır.
Şeker hastaları için sakıncalı olan besinler:
. Şeker ve bütün şekerli tatlılar ( bal, reçel, pekmez, şurup, marmelat, çikolata…vs.),
. Börek, kurabiye, kek, pastalar.. gibi hamur işleri,
. Meşrubatlar ( gazoz, cola, hazır meyve suları,…), alkollü içecekler,
. Katı yağlar( margarin, tereyağı, iç yağ… gibi),
. Salam, sosis, sucuk, pastırma gibi yağlı yiyecekler,
. Sakatatlar( karaciğer, beyin, dalak, böbrek, dil, işkembe,…vs.)
Dikkat:
. Hiçbir yiyecek kan şekerinin düşürmez. Halk arasında önerilen çok çeşitli yiyeceklerin kan şekerinin düşürdüğü söylentilerine inanmayın.
. Yapay tatlandırıcı kullanabilirsiniz.
. Hazır satılan diyabetik tatlılar beslenme ve diyet uzmanı ile görüşerek yiyebilirsiniz.
Şeker hastalığı için tehlikeli olan durumlar:
Öğün atladığınızda veya geciktiğinizde, yeterli karbonidrat almadığınızda veya çok fazla aktivite yaptığınızda veya insülin, antidiyabetik ilaç kullandığınızda kan şekeriniz düşer.( Hipoglisemi)
Şekeriniz düştüğünde:
. Halsizlik, baş dönmesi
. Birdenbire ter boşalması
. Şiddetli acıkma hissi
. Titreme, sinirlilik
. Baş ağrısı
. Kalp atışlarında hızlanma, artma
Bu belirtileri hissettiğinizde ilk önlem olarak şeker almalısınız. Yanınızda mutlaka akide, kesme şekeri bulundurun.
İhtiyacınızdan fazla yiyecek tükettiğinizde, eğer kullanıyorsanız insülin veya antidiyabetik ilaçları yetersiz aldığınızda, şeker, bal, reçel gibi besinleri yediğinizde kan şekeriniz yükselir.(Hiperglisemi)
Şekeriniz yükseldiğinde:
. Susuzluk
. Halsizlik, durgunluk
. Uyku hali
. Sık idrara çıkma
. Baş dönmesi
. Bilinç kaybı
Diyetinize dikkat etmediğinizde kan şekeriniz çok yükselir veya çok düşebilir. Kan şekerindeki bu ani değişiklikler komaya neden olabilir.
Diyet uygularken dikkat edilecek hususlar:
. Kilonuzu koruyun.( BKI: 20,0-24,9 arasında olmalıdır)
. Yemek saatlerinizi aksatmayın. Günlük beslenmenizi 3 ana, 3 ara öğün olarak düzenleyin. Çünkü; günlük öğün sayısı arttırıldığında insüline olan gereksinme azalır.
. Diyetisyeninizin size önerdiği öğünlerde, önerilen miktarda yiyin.
. Pişirme yöntemlerine dikkat edin. Haşlama, ızgara, fırında pişirme yöntemlerini kullanın. Kızartmalardan kaçının.
. Diyetinizde posalı besinleri yeterinde bulundurun. Kurubaklagiller, sebze ve meyveler, kepekli ekmek bağırsak çalışmasını düzenler. Karbonhidratların yavaş sindirilmesini sağlayarak kan şekerinin ani yükselmesini önler.
. Yağ seçimine dikkat edin. Sıvı yağları kullanın. Etli yemeklerinize yağ koymayın. Kırmızı et yerine beyaz etleri ( balık, tavuk vs.) tercih edin.
. Fiziksel aktivitelerinizi arttırın.( Yürümek, merdiven inip çıkmak, çarşıda dolaşmak… gibi)
. Diyetinizi her koşulda sürekli uygulayın.
