Niğde Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümünden Turgay Düğen’in konuşmacı olduğu toplantıda Afganistan coğrafyası tarihi, siyasi ve ekonomik boyutlarıyla detaylı olarak değerlendirildi.
Niğde Türk Ocağı Şubesi 2015 Kurban Bayramında “Bizi Bekleyenler Var” sloganıyla bir organizasyon gerçekleştirerek, Afganistan’a gitmiş ve Türkiye’den toplanan 232 kurbanın orada kesilmesine vesile olmuştu. Niğde’den Afganistan’a giden grubun içinde bulunan Turgay Düğen, organizasyon sürecinde zaman zaman sorulan “Afganistan’da ne işimiz var?” sorusunun Cumhuriyet tarihimizin başından itibaren Türk dış politikasının da sürekli gündeme gelen bir sorusunu olduğunu belirtti.
Düğen, Sakarya Savaşı öncesi Mustafa Kemal Paşa’nın Fevzi Çakmak’a emir vererek, 20 seçkin subayın hazırlanarak Afganistan’a gönderilmesini, buradaki orduyu eğitmelerini, Afganistan Hanının İngiliz yanlısı olması durumunda da Hanı devirip Türk yanlısı bir Hanın başa getirilmesini istediğini belirterek, Türkiye için en zor dönemde dahi Afganistan’ın ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini söyledi. 460 yılından 1747 yılına kadar Afganistan’daki kesintisiz Türk hakimiyetini haritalar üzerinden anlatan Düğen, 1747’den itibaren “Büyük Oyun” olarak adlandırılan bölgedeki İngiltere ve Rusya mücadelesini ve 1979 yılında Afganistan’ın Sovyetler tarafından işgalini anlattı. 1979’dan itibaren Afganistan’da bitmeyen bir savaş halinin olduğunu belirten Düğen, bu sonu gelmeyen savaşla birlikte Afganistan’da üst ve orta sınıfın parça parça ülkeyi terk ettiğini, bu durumun da Afganistan’ı geriye doğru sürüklediğini söyledi.
Turgay Düğen konuşmasının ikinci kısmında Niğde Türk Ocağı’nın Afganistan’daki temaslarını ve Kurban organizasyonunu anlattı. Kurbanlar ve yardımlar için hem mağduriyet ve ihtiyaç noktasında hem de Turan coğrafyasının stratejik öneme haiz olması noktasında Afganistan’ın Faryab vilayetindeki Andkoy ilçesinin çok doğru bir tercih olduğunu belirten Düğen, bölgedeki Türklerin durumundan ve sorunlarından bahsetti. İslami kurallara hassasiyetle kesilen kurbanların, köy muhtarları tarafından belirlenen ihtiyaç sahiplerine düzenli bir şekilde dağıtıldığını belirten Düğen, aynı zamanda buradaki ihtiyaç sahibi ailelerin evlerinin tek tek ziyaret edilerek her birine zarflar içinde yirmişer dolar dağıtıldığını belirtti. Afganistan’da yapacak daha çok işimiz var diyen Düğen, bundan sonraki süreçte Afganistan’daki Türkler için su kuyularının açılabileceğini, bölgeye uygun tarım sisteminin geliştirilebileceğini ve bölgede kendi kendini sürdürebilen bir ekonomik sistemin temellerinin atılabilmesi noktasında yapılabilecek işler hakkında da önerilerde bulundu.
Editör: TE Bilişim
