Konuşmacı sohbetine Türklerin tarih boyunca benimsedikleri dinlerden bahisle; “Uzun Türk Tarihi süresince oldukça geniş bir coğrafyada yaşamını sürdüren bu millet söz konusu bu uzun tarihi boyunca Gök Tengri, Budizm, Maniheizm, Yahudilik, Hıristiyanlık, Müslümanlık gibi farklı dinlere inanmışlardır. “Hıristiyanlığın, İç Asya’ya ulaştığı ve Nasturi kilisesinin Türkler arasında kabul gördüğü ve hatta Horasan’dan bir Türkün bir süre bu kilisenin patrikliğini yaptığı da bugün kabul edilen bir tarihi gerçektir. Hazarın ve Karadeniz’in kuzeyinden geçerek Balkanlara gelen ve burada yaşamaya başlayan Türkler arasında bazı boyların, Bizans Kilisesi’nin de çabalarıyla Hıristiyanlığın Ortodoks mezhebinin inanç sistemini benimsedikleri anılan coğrafyada yaşamaya başlayan ve Bizans için önemli bir problem haline gelen bu Türklerin diğer gruplara karşı kullanıldığı” hususuna değinmiştir.
Konuşmasına devamla “Türkler arasında Hıristiyanlığın yayılması Kilise açısından önemli olduğu kadar Bizans’ın bölge siyaseti içinde önemliydi. Balkanlardaki Türk varlığının Bizans için tehlikeli bir durum arz etmesi halinde bu Türk topluluklarına birbirlerini kırdırmaktan da zerre kadar imtina etmemiştir. Bizans devleti aynı gerekçelerle Türk topluluklarına mensup Hıristiyanları, Bizans ordusunda hizmete almış ve Anadolu topraklarına bilhassa İç Anadolu Bölgesine yerleştirildiğini ve bazı Bizans tarih yazıcılarının Bizans ordusunda binlerce Türk’ün paralı asker olarak görev yaptığını yazdığını belirttikten sonra “Hatta 1071 Malazgirt Savaşı sırasında Bizans tarafında savaşırken savaş öncesi yapılan görüşmelerle Türk tarafına geçmişler ve bir kısmı da Müslüman olmak suretiyle yaşamlarını sürdürdüklerine” vurgu yapmıştır.
Daha sonra sohbet konusu Hıristiyan Türklerden ve eserlerinden “Mübadeleye kadar Anadolu Türklüğü içinde yaşamını sürdüren ve Türkçe konuşan bu Hıristiyan Türklere Karamanlılar da denmektedir. Kurtuluş Savaşı sırasında da milli güçlere katkı ve yardım sağlamışlardır. Anadolu’da Kayseri, Niğde, Nevşehir, Konya, Karaman şehirlerinde sayıca diğer bölgelerden daha fazla idiler. Bahse konu şehirlerde günümüze kadar ulaşan birçok iz bırakmışlardır. Bunlar arasında dini ve sivil yapılar da yer almaktadır. Burada özellikle Niğde’de yer alan eserlerden Fertek, Kumluca, Yeşilburç ve Niğde Merkezdeki bazı eserler üzerinde durmaya çalışacağız. Bahsi geçen yerleşim birimlerinde hamamdan mektebe çeşmeden kiliseye kadar bir çok eser bırakan Hıristiyan Türklerin bu eserleri bulundukları yerleşim yerlerinin en önemli yapılarıdır ve özellikle 18 ve 19. yüzyılın mimari özelliklerini yansıtan eserlerdir” diyerek sonlandırmıştır.
Editör: TE Bilişim
