Yeri bilinen yetmiş civarında kiliseden en az otuzu sağlam yapı olarak günümüze erdi.
Osmanlı son döneminde Hıristiyan nufusta azımsanmayacak kadar çoğalması Türklerin cepheden cepheye savaşa gitmeleri,onların ise asker olmayarak iş güçlerini sürdürmelerinin de şüphesiz etkisi olmuştur.
Cumhuriyet sonrası Niğde’de hiç kilise açılmadı. Son iki yıldır Konaklı Kasabasında yapılan Kilise ayini dışında bir ayinde benim bildiğim olmadı.
AKP iktidarında ülke genelinde çok kilise onarıldı. Ona yakın kilise ibadete açıldı.
Son olarak Diyarbakır Ermeni Kilisesi çanı da takıldı. Çan sesleri farklı kentlerde duyulmaya başladı.
Nufusta Hiristiyan sayısı arttımı? Talep varmı? Bilgim yok. Ne varki Kilisleri AKP dışından bir parti açabilirmi idi. O anlamda da çok emin değilim.
Ama yazımın konusu bu değil.
Geçmişte onarılan kimi kiliseler cami olarak ibadete açık.
Niğde Begüm, Bor Kavuklu, Niğde Aktaş, Hançerli, Fertek, Çarıklı, Kumluca, Tırhan,Yeşilburç gibi yerlerde Kiliseler cami olarak kullanılıyor.
Niğde şimdilerde üç kilise onarılıyor. Bu onarımlar ise cami olsun diye değil. Niğde Merkez, Bor ve Konaklı kiliseleri inanç turizmi amaçlı onarılıyor.
Konaklı Kilisesi mimarî ile diğer kilislerden farklı. Kubbelerle örtülü bir üst yapı var. Diğer kilislere göre daha büyük ve daha dikkat çekici. İki yıldırda ayin yapılıyor.
Turizm amaçlı olarak kiliseler onarılması olağandır.
Niğde Hasaköy,Yeşilburç, Kurdunus,Ballı,Altunhisar, Yeşilyurt, Kitreli, Çamardı,Hançerli kiliseleri de onarılabilir.
Sorun onarımlar değil, sorun son yıllarda neden diğer tarihi eserlere aynı hızla koruma uygulanmıyor.
Kiliseleri Kültür ve Turizm Bakanlığı onarıyor. Niğde merkez Perşembe Pazar alanının yanında Ermeni Kilisesi duvarında dökülme oldu hemen onarıma alındı. Rum Kilisesi daha görkemli orası onarılmadı.
Tarihi camilerde de aynı hızla uygulamalar sağlanmalıdır.
Onarım bekleyen cami ve mescitler vardır.
En önemlilerinden bir Sungurbey Camidir.
Sungurbey Cami, Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı. Vakıflar Genel Müdürüne kaç kez köşe yazısı yazdım. Vakıflar Genel Müdürüne mektupta gönderdim, ama sonuç gelmedi.
SUNGURBEY Camiinde bir tarih yok olmak üzere. Bu cami aslına uygun hızla kurtarma uygulanmalıdır.
İlhanlılar döneminde yapılan 18 yy barut deposu olarak kullanılan cami Rum Mahallesi çıkan yangın ile patlamış kubbeleri, uçmuş, minareler yıkılmıştır.
Çifte minareli iken minaresiz kalan cami üst yapısı kubbeli değil çatılı olarak düzenlenmiştir.
Cami yangınına rağmen sutun boylarına kadar sağlam kalmış ve günümüze ermiştir.
Son Yıllarda cami doğu kapı aralığında iki cephede yer alan hayvan ve bitki motifleri hızla yıpranmaktadır. Bu süreç durdurulması sağlanmalıdır.
Cami onarımı aslına uygun yapılmalıdır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü onarımları aslına uygun olduğu söylenemez.
Yapı yıkılan yer motifi aynen yenilenmelidir.
Niğde Sungurbey Cami,Bor Kale Cami mescitler aslına uygun onarılmalıdır.
Tarihi eserlerimizin çoğunun yeri belli ve harap haldedir. Kilislere için sağlanan onarım ve bakımlar diğer yerlerde de yapılması ihtiyçtır. 2013 için bu anlamda çalışmalara geçilmelidir.
