Bayraktar, yaptığı açıklamada, bu yıl kiraz hasadının yoğunlaşmaya başlamasıyla birlikte bol miktarda ürünün piyasaya arz edilmeye başlandığını, bunun da fiyatlarda ani düşüşe sebep olduğunu belirtti. Şemsi Bayraktar, kirazın da içinde bulunduğu yaş meyvelerin yüksek oranda su, yaşam için önem arz eden mineraller, düşük oranda protein, karbonhidrat ve yağ içermeleri nedeniyle sağlıklı beslenmenin önemli bir parçası haline geldiğini vurguladı.
Ayrıca bünyelerinde antioksidanlar, bitkisel kimyasallar, diyet lifi gibi yararlı bileşenleri içermeleri nedeniyle de kronik hastalıklara karşı koruyucu özellik taşıdığını belirten Bayraktar, yaş meyvelerin vücudun zararlı maddelerden temizlenmesini sağladığını bildirdi.
-Türkiye kiraz üretiminde yüzde 21,5 payla birinci-
Sağlık üzerindeki etkilerinin yanı sıra ülke ekonomisine önemli katkıları olan kirazın üretimin yıllar itibarıyla arttığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“2005 yılında 280 bin ton kiraz üretimi, 2014 yılında 445 bin 556 tona çıktı. 2015 yılında ise 2014 yılına göre, yüzde 16,8 artışla 520 bin 776 tona çıkması bekleniyor. Yıllar itibarıyla görülen üretim artışında verilen desteklerin yanı sıra kirazda araştırmacısından üreticisine, üreticisinden ihracatçısına kadar sektörde faaliyet gösteren tüm tarafların önemli katkıları oldu.
Türkiye, dünya üretiminden aldığı yüzde 21,5’lik payla birinci sırada bulunuyor. Ülkemizi yüzde 13,1’lik payla ABD, yüzde 8,7’lik payla İran, yüzde 5,7’lik payla İtalya, yüzde 4,4’lük payla Özbekistan, yüzde 4,2’lik payla İspanya, yüzde 4’lük payla Şili izliyor.”
-“İller arasında birincilik Konya’da”-
Kiraz üretiminde iller arasında birinciliği yüzde 11,5 ile Konya’nın aldığını, bu ili yüzde 9,2 ile İzmir, yüzde 8,3 ile Afyonkarahisar, yüzde 7,6 ile Manisa, yüzde 6 ile Bursa, yüzde 4,9 ile Antalya, yüzde 4,8 ile Isparta’nın izlediğini belirten Bayraktar, Mayıs ayında İzmir’de başlayan kiraz hasadının Ağustos ayında Konya’da sona erdiğini bildirdi.
Bu yıl kiraz hasadının yoğunlaşmaya başlamasıyla birlikte bol miktarda ürünün piyasaya arz edilmeye başlandığına dikkati çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi:
“Kirazda hasat dönemi olmasının yanı sıra, içinde bulunduğumuz üretim döneminde meydan gelen dolu ve aşırı yağışlar nedeniyle başta çatlama olmak üzere yaşanan kalite kayıpları, meyve tutumunun fazla olduğu yerlerde meyvenin küçük kalması da fiyatlarda düşüşe yol açtı. Önemli üretim merkezlerinden derlediğimiz ortalama verilere göre, Mayıs ayı sonu itibarıyla 3 lira 75 kuruş olan 1 kilogram kirazın üretici fiyatı, 10 Haziran 2015’de 3 liraya, Haziran ayı sonu itibarıyla da 2 lira 13 kuruşa geriledi. Bazı yerlerde üretici fiyatları 1 liraya kadar geriledi. Bin bir emekle ürettikleri üründen hak ettiği geliri elde edemeyen üreticilerimiz zor durumda. Fiyat düşüşleri nedeniyle üreticilerimiz mağdur olurken, yaşanan kalite kayıplarının ihracatta yarattığı sıkıntı da fiyatları düşürerek üreticimize zarar veriyor.”
-Türkiye ihracatta üçüncü-
Üretimde birinci olan Türkiye’nin ihracatta ABD ve Şili’nin ardından üçüncü sırada yer alan Bayraktar, “ABD kiraz üretiminin yüzde 27,4’ünü, Şili kiraz üretiminin yüzde 69,5’ini ihracata yöneltirken, ülkemiz kiraz üretimini ancak yüzde 11,4’ünü ihraç etmektedir. Son yıllarda ihracat miktarımız 50-60 bin ton civarında seyretmektedir. Yapılan ihracat karşılığında yıllara göre, 145-155 milyon dolar gelir elde edilmektedir” dedi.
-Yapılması gerekenler-
Bayraktar, kiraz üretiminin üreticilere ve ülke ekonomisine olan katkısının artırılması için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Kirazda çatlamaya yol açan olgunluk döneminde meydana gelen aşırı yağışlar, ürünün pazar değerini düşürdüğü gibi, sağlam kalan ürünün de dayanımını azaltarak hem üreticilerimizi hem ihracatçılarımızı mağdur etmektedir. Bundan dolayı, aşırı yağışların meyvelere verdiği zararlar sigorta kapsamına alınmalıdır.
İhracat edilen ürün miktarının ve rekabet gücümüzün artırılması bakımından üretim, alıcı ülke talepleri doğrultusunda yönlendirilmeli, mevcut pazarların korunmasının yanı sıra, yeni pazarlar üzerinde çalışılmalıdır.
Meyvecilik uzun soluklu bir üretim faaliyetidir. Özellikle bahçe kurarken yapılacak bir hatanın sonradan telafisi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle yatırımlar planlanırken daha titiz ve dikkatli olunmalı.”
Bayraktar, zamanla verim ve ağaç sayısına bağlı olarak görülen üretim artışının sevindirici olmakla birlikte, artan üretimin gereği gibi değerlendirilmesi, üreticilere ve ülke ekonomisine katkı sağlaması gerektiğini, bunun temenni ettiklerini bildirdi.
İllere ve yıllara göre kiraz üretimi ile miktar ve değer olarak ihracat rakamları şöyle:
İllere göre kiraz üretimi:
|
İller |
2014 Yılı Üretimi (Ton) |
Değişim (Yüzde) |
|
Konya |
51.201 |
11,5 |
|
İzmir |
41.023 |
9,2 |
|
Afyon |
36.943 |
8,3 |
|
Manisa |
33.694 |
7,6 |
|
Bursa |
26.621 |
6,0 |
|
Antalya |
21.996 |
4,9 |
|
Isparta |
21.364 |
4,8 |
|
Denizli |
19.771 |
4,4 |
|
Çanakkale |
18.286 |
4,1 |
|
Kahramanmaraş |
17.000 |
3,8 |
|
Mersin |
14.638 |
3,3 |
|
Kütahya |
13.925 |
3,1 |
|
Karaman |
11.408 |
2,6 |
|
Kocaeli |
8.194 |
1,8 |
|
Bilecik |
7.979 |
1,8 |
|
Sakarya |
7.623 |
1,7 |
|
Balıkesir |
6.113 |
1,4 |
|
Ankara |
6.065 |
1,4 |
|
Eskişehir |
5.470 |
1,2 |
|
Niğde |
4.998 |
1,1 |
|
Gaziantep |
4.951 |
1,1 |
|
Aydın |
4.512 |
1,0 |
|
Amasya |
4.261 |
1,0 |
|
Diğer |
57.520 |
12,9 |
|
Toplam |
445.556 |
100,0 |
Kaynak: TÜİK
Yıllara göre kiraz üretimi:
|
Yıllar |
Toplu Meyveliklerin Alanı (Dekar) |
Üretim (Ton) |
|
2000 |
290.000 |
230.000 |
|
2001 |
302.000 |
250.000 |
|
2002 |
310.000 |
210.000 |
|
2003 |
350.000 |
265.000 |
|
2004 |
376.500 |
245.000 |
|
2005 |
430.000 |
280.000 |
|
2006 |
488.604 |
310.254 |
|
2007 |
555.111 |
398.141 |
|
2008 |
597.510 |
338.361 |
|
2009 |
624.585 |
417.694 |
|
2010 |
670.459 |
417.905 |
|
2011 |
699.846 |
438.550 |
|
2012 |
744.138 |
470.887 |
|
2013 |
764.594 |
494.325 |
|
2014 |
790.420 |
445.556 |
|
2015(x) |
- |
520.776 |
Kaynak: TÜİK birinci tahmin rakamı.
Yıllara göre ihracat:
|
Yıl |
İhracat Miktar (Ton) |
İhracat Değer (Dolar) |
|
2005 |
34.793 |
92.146.470 |
|
2006 |
53.867 |
129.180.429 |
|
2007 |
57.019 |
144.156.849 |
|
2008 |
28.549 |
113.445.137 |
|
2009 |
50.785 |
132.578.586 |
|
2010 |
62.819 |
144.670.536 |
|
2011 |
46.477 |
131.001.145 |
|
2012 |
55.039 |
156.393.735 |
|
2013 |
53.467 |
154.716.997 |
|
2014 |
49.758 |
145.031.852 |
Kaynak: TÜİK
