Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından “Yabancılara Türkçe Öğretiminde Türkçe Sohbet Botunun Kullanılması” adlı konferans programı düzenlendi.
Mersin Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Turgay Sebzecioğlu’nun konferans konuşmacısı olarak katıldığı programa, Türk Dünyası Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hikmet Koraş, akademik ve idari personeller ile çok sayıda öğrenci katıldı.
Konuşmasına diğer dillerde olduğu gibi Türkçede de öbekleri oluşturmaya yarayan evrensel kurallar ve bu kuralların dile göre somut üretimini sağlayan biçim-sözdizimsel kodlamalar bulunduğundan bahseden Doç. Dr. Turgay Sebzecioğlu, tümcelerin ve kalıplaşmış birimlerin söz konusu öbek kurallarına göre biçimlendiğini belirterek “Atasözü, deyim ve kalıp sözler gibi kalıplaşmış birimleri anlık tümce ve daha küçük ölçekli öbeklerden ayıran değişmeden kalan biçimbirimleridir. Buna karşın, dilbilgisi ve daha özelde sözdizim çalışmalarında bilinmeyen, biçimbirimsel boşluklu tümce kalıplarıdır” ifadeleri ile konuşmasını sürdürdü.
Doç. Dr. Turgay Sebzecioğlu konferans konuşmasında, “Kalıplaşma, Kullanım Sıklığı, Eşdizimlilik, Kalıplaşma Dereceleri, Kalıplaşmış Dil Birimleri ve Sözlüksel Setler, Atasözleri, Deyimler, Kalıp Sözler, Sözlüksel Setler, Biçimbirimsel Boşluklu Tümce Kalıpları (BBTK), Doğal Dil İşleme ve Sohbet Botu, Türkçenin Söz Varlığından Derlenen BBTK’ler, Türkçe BBTK’lerin Veritabanı Üzerinden Kullanımı, Gökbilge’nin Türkçe Derlemi ve Oluşturulma Süreci ve Türkçe BBTK’lerin Sohbet Botu Üzerinden Kullanımı” konularında pekçok bilgiyi de program katılımcıları ile paylaştı.
“Doğal dil işleme sürecinde ortaya çıkan kalıp tümceler insan zihninin dil üretiminde nasıl çalıştığına ilişkin ipuçları vermektedir” sözleri ile açıklamalarını sürdüren Doç. Dr. Turgay Sebzecioğlu, “BBTK’lerin diğer kalıplaşmış birimlerden ayrılan yönü sonsuz boşluklu kalıplara izin vermesidir. Dolayısıyla, dilin diğer kalıplaşmış birimlerinden farklı olarak birçok biçimbirimin konu ve bağlama göre gelebildiği boşluklar bırakarak kendisinden birçok yeni tümce üretilmesine olanak taşımaktadır. Buna karşın, atasözü, deyim ve kalıp sözlerin değişebilen parçaları olsa da anlam ve işlev aynı kalmaktadır. Tümce kalıpları bu açıdan sözlüksel setlere benzemektedir. Sözcüksel setlerin de söylem alanı ve anlamdan bağımsız söylem örüntüleri ile ilişkili yapılardır. Biçimbirimsel boşluklu tümce kalıpları üzerine yapılan araştırmalar makinelerin insana yakın tümceler üretebilmesine olanak sağlayacaktır” diyerek konuşmasını sonlandırdı.
Program, Doç. Dr. Turgay Sebzecioğlu’nun ardından, Brusk Çamçı’nın “Gökbilge Çevrimiçi Türkçe Sohbet Botu”, Sedat Karakaya’nın da “A1 Düzeyindeki Türkçe Öğreniciler İçin Sohbet Botu Üzerinden Nesi Var Oyunu Uygulaması” hakkındaki bilgileri katılımcılar ile paylaşmasının ardından sona erdi.
