30 Ağustos Bu gün Türk’ün ateşle İmtihanının, Giydiği Ateşten Gömleği adeta Çılgınca üzerinden atışının günü.
Araştırma - Dahi Gedik/30 Ağustos Özel   
Sahi bu efsaneyi kim yazdı?
 
 Hepimiz “Atalarımız, Dedelerimiz “ diye bir genelleme yaparak sahipleniriz. Yaşadığımız yeri düşünerek geçmişe dönelim isterseniz.
  
… 28 Mart 1920 Çiftehan Akköprü’ye taarruz edildi. Çarpışmalarda Fransız Birliğinin komutanı Yüzbaşı Lebel Öldü. Fransızlar Pozantı’ya Çekildi. İşgal Kuvvetlerinin Adana ile bağlantısını koparmanın tek yolu Çamardı, Karsantı (Aladağ), Karaisalı, Kadirhanı ve Çatalhan güzergâhını ele geçirmek bu yerleri işgalden kurtarmak gerekti. Önemli bir diğer destek yolu olan Tarsus Hacıkırı arasındaki Demiryolu bağlantısının da kesilmesi icap ediyordu. Bunun için Hacıkırı’nın güneyindeki Yaramış Köprüsünün tahrip edilip kuzeyde kalan Hacıkırı, Bucak ve Durak İstasyonlarının ele geçirilmesi gerekli idi.
 
  
İyi düşünülmüş ve planlanmış olan bu harekatın gerçekleşmesi düzenli ve eksiksiz bir orduyla mümkündü,halbuki bu sırada böyle ordudan hatta düzenli bir birlikten söz etmek mümkün değildi.Kuva-yı Milliye’nin büyük kısmını Ulukışla Müdafaa-ı Milliye Cemiyeti’nin topladığı Niğde ; Bor ve civarından gelen Gönüllü Mücahitlerden oluşuyordu.
 
Aladağlar’da bulunan Aydınlı Aşireti’nden 300 kişilik bir grubunda katılımıyla gerekli hazırlıklar tamamlanarak plan gereğince faaliyetlere başlandı.30 Mart’ta Karsantı (Aladağ), 1 Nisan 1920’de Karaisalı ele geçirildi.
 
Aynı Gün Gülek Boğazı üzerinde bulunan ve büyük stratejik önemi olan Kadirhanı ve Çatalhan Karakolları kanlı çarpışmalar sonrası geri alındı.Bu çarpışmalar sonucu Fransızlar’ın ileri harekatına mani olmakla kalmamış onların bölgeden tamamen atılması için olanca güç ve çaba sarf edilmiştir.
 
 Önce Fransız kuvvetlerini Pozantı’da bulunan garnizonu’na adeta hapsetmiş,onları hareketsiz bırakarak çevresindeki karakolları tek tek düşürmüş,Adana ve Mersin’le olan lojistik desteğini kesmiş ve nihayet Pozantı’dan kaçmaya mecbur bırakmıştır.Burada kazanılan başarı Fransız işgali altında bulunan yerlere büyük cesaret telkin etmiştir.
 
Ulukışla Müdafaa-ı Milliye Cemiyeti, Fransızlarla yapılan çarpışmalarda kullandığı silah ve mühimmatın tamamını Niğde’de bulunan 11.Tümen Karargâh merkezi Kemerhisar’da, deposu Ulukışla’da bulunana 126.Alay’dan temin etmiştir. Köylere kadar inen teşkilat vasıtasıyla boş kovanların doldurulup yeniden kullanılması için imalathane açılmış. Burada Ulukışlalı kadınlara milli mücadeleye hizmet imkânı verilmiştir.
 
 Niğde Müdafaa-ı Milliye Cemiyeti’nden 30 bin kuruşluk bir iane alınmıştır. Gönüllü ianeler genellikle yiyecek maddelerinden oluşuyordu. Canlı hayvanlar da iane olarak alınmıştır. Ulukışla Müdafaa-ı Milliye Cemiyeti yaptığı faaliyetlerle vatan ve milletin istiklaline kavuşmasına büyük katkı sağlamıştır.
  
Görülüyor ki büyük zahmetler çekilerek yokluklara rağmen yollar aşılmış bölgede veya bölgeye yakın yerlerde düşman işgaline kilit noktalarda müdahil olan Niğde Bor ve Ulukışla ‘lı Gönüllüler, İşgalci Fransız kuvvetlerine neredeyse tek başlarına “ Dur ” demiştir.
 
 Hikâyeler Uydurulur, Destanlar Kan’la Yazılır.
 
Türk’ün Tüm Zamanların En Büyük Destanı olan 30 Ağustos, Hepimize Kutlu Olsun.
  
Bu Özel Araştırma Yazısı İçin Adana ve İlçelerinde Ulukışla ve Bor’da İncelemelerde Bulunulmuş. Belge karşılaştırması ve Arşiv Kayıtları İçin Ankara’ya gidilmiştir.
 
Çalışma Özenle ve Titizlikle İncelenerek Alanında Uzmanlaşmış kişilerin oluruyla, derlenerek Hazırlanmıştır.
 
 Kaynaklar:
 
Milli Mücadelede 15.Kolordu A.Ü Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayınlanmış Doktora Tezi İlhan Gedik ( Ankara,1992),s.229–230
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, DH. MUİ / 24–3–17.DH-İUM /48–16,DH-İ-UM / 15–3–24,DH-İ-UM / 20–3–3.
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Müzesi Eser Envanter Defteri, 5294 numarasında kayıtlı. Karar numaralarının önüne 1335 yılı kararlarına işaret etmek için 35/…1336 yılı kararları için 36/… Eklenmiştir.
M.Hayri, Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası 2, Niğde Sancağı, Sadeleştiren Dr İlhan Gedik (Niğde 1994),s.37.
Niğde, Aksaray ve Nevşehir Tarihi Üzerine Kitabındaki ( Prof. Dr. Musa Şaşmaz ) “Ulukışla Müdafaa-i Milliye Cemiyeti Faaliyetleri 1919–1920 “ Dr. İlhan Gedik s.143–184
 
 
Araştırma: Dahi GEDİK

Editör: TE Bilişim